مهم ترین منابع رجالی شیعه

پرسش :

مهم ترین آثار تدوین شده در علم رجال در میان شیعیان کدامند؟



پاسخ :

مهم ترین کتاب های شیعه عبارتند از:

كتب اربعه رجالى شيعه
- رجال كَشّى (م حدوداً نيمه قرن چهارم) كه اصل آن به ما نرسيده، اما شيخ طوسى خلاصه مطالب اين كتاب را در إختيار الرجال آورده است.
- رجال نجّاشى (م۴۵۰) يا فهرست أسماء مصنّفى الشيعة.
- رجال شيخ طوسى (م۴۶۰).
- فهرست شيخ طوسى.

مهم ترين كتب رجالى ديگر شيعه
- رجال ابن داود حلّى (م۶۴۷).
- رجال علامه حلّى (م۷۲۶) معروف به خلاصة الاقوال.

جوامع رجالی
برخى از رجاليان مجموعه مطالب كتب رجالى پيشين را با ترتيبى بهتر و راحت تر گردآورده اند، لذا مى توان آنها را جوامع رجالى ناميد، بعضى از اين كتابها عبارتند از:
- مجمع الرجال مولى عناية اللَّه قُهپايى (تاريخ تأليف ۱۰۱۹ ق).
- منهج المقال يا رجال كبير يا رجال استرآبادى، ميرزا محمد استرآبادى (م۱۰۲۸ ق).
- تعليقه بهبهانى بر منهج المقال، وحيد بهبهانى (م۱۲۰۶ ق).
- نقد الرجال، مير مصطفى تفرشى (زنده در سال ۱۰۴۴ ق).
- جامع الرواة، ميرزا محمد اردبيلى (تاريخ تأليف ۱۱۰۰ ق).
- تنقيح المقال فى علم الرجال، عبداللَّه مامقانى (م۱۳۵۱ ق).
- مرحوم محمد باقر مجلسى (م۱۱۱۱ ق) نيز در الوجيزه به اختصار به جرح و تعديل روات پرداخته است.
ـ معجم رجال الحديث آيت اللَّه خويى (ره) در ۲۳ جلد از جامع ترين و كارآمدترين كتب رجالى شيعه است كه علاوه بر مطالب كتب رجالى ديگر حاوى اطلاعات مفيدى در باب طبقات روات، راوى و مروى عنه و اختلاف نسخ و تصحيح برخى از اسناد است.
جهت سهولت دستيابى به مطالب اين معجم عظيم دو كتاب المفيد فى معجم رجال الحديث از محمد جواهرى در يك جلد؛ و المعين على معجم رجال الحديث از سيد محمد جواد حسينى بغدادى در دو جلد خلاصه اطلاعات رجالى اين معجم را گزارش كرده اند.



بخش پاسخ گویی پایگاه حدیث نت