پژوهشي در مذهب غياث‌ بن ‌کلّوب البجلي - صفحه 37

دارد. بر پایه همین باور است که شمس‌الدین ذهبی و ابن‌حجر عسقلانی به گاه یادکرد از غیاث‌ بن ‌کلوب چنین گفته‌اند:
غیاث ‌بن‌ کلّوب، عن مطرَّف بن سمرة، ضعّفه الدارقطنی، و قال: له نسخة عن مطرَّف ‌بن ‌سمرة.۱
احمد بن حسین بن علی بیهقی دومین فردی است که درباره غیاث‌ بن‌ کلوب به عنوان یک راوی، سخن ‌رانده است. وی در کتاب شعب‌الإیمان خویش، «غیاث» را مجهول خوانده است. ابن‌حجر در کتاب لسان‌المیزان و در ترجمه «غیاث‌بن‌کلوب» بدین نکته اشاره کرده است. وی در فرازی از سخن خویش چنین آورده است:
أورد له البیهقی فی الشعب من هذا الوجه حدیث إن الله یبغض البیت اللَّعِم و فیه سالت مطرَّفاً، عن ذلک، فقال: الذین یغتابون الناس. قال البیهقی: غیاث، هذا مجهول.۲
نیز عبدالله یوسف زیلعی در کتاب نصب‌الرأیة، دیدگاه بیهقی را فراز آورده است؛ آن‌‎گاه چنین سخن رانده است:
حدیث آخر، رواه البیهقی أیضا، أخبرنا أبوعلیّ الروزباریّ، أنا إسماعیل بن محمّد الصفّار، ثنا الحسن بن الفضل عن المسح، ثنا غیاث ‌بن ‌کلّوب الکوفیّ، ثنا مطرَّف بن سمرة ‌بن ‌جندب، عن أبیه، قال: مرّ النبیّ صلی الله علیه وآله علی رجلین (رجل ظ) بین یدی الحجّام فی رمضان، و هما یغتابان رجلاً، فقال: أنظر الحاجم و المحجوم، انتهی. قال: غیاث مجهول.۳
جلال‌الدین سیوطی دو حدیث پیش‌گفته را با اندکی اختلاف، در کتاب درّالمنثور، به همراه نقل دیدگاه بیهقی آورده است.۴
محمد بن ‌علی‌ مناوی از دیگر نگارندگان اهل‌سنت است که در نگاشته خویش، فیض‌القدیر، پس از نقل حدیث: «طیّبوا أفواهکم بالسواک فإنّها طرق القرآن» که غیاث‌بن‌کلوب در سند آن واقع شده است، نگاه بیهقی را در مجهول‌دانستن غیاث،

1.. ر.ک: میزان الاعتدال، ج۳، ص۳۳۸، ش۶۶۷۵؛ لسان‌المیزان، ج۴، ص۴۲۳، ش۶۵۵۹.

2.. ر.ک: لسان‌المیزان، ج۴، ص۴۲۳، رقم۶۵۵۹.

3.. نصب‌الرایة، ج۳، ص۵۴.

4.. ر.ک: الدرالمنثور، ج۶، ص۹۷؛ و نیز ر.ک: اللمع فی أسباب ورود الحدیث، ص۵۱.

صفحه از 59