51

حبيب اللّه شيرازى (قآنى)

محسن حسين زاده

همچنان كه وصال يكى از بهترين شعراى دربار فتحعلى شاه شمرده مى شود، در عهد محمدشاه و جانشين او ناصرالدين شاه نيز شاعر قصيده سراى ديگرى برخاست كه در مدت زندگى كوتاه 47 ساله خود شهرت و آوازه بسيار يافت.
ميرزا حبيب اللّه شيرازى، متخلص به «قاآنى»، روز 29 شعبان از سال 1223 ه.ق، در شيراز متولد شد. پدرش، ميرزا محمدعلى گلشن، اصلاً از طايفه زنگنه بود كه در شيراز به دنيا آمده و همانجا پرورش يافته بود. گلشن نيز شعر مى سرود و به قافيه پردازى معروف بود. ^۱
قاآنى در هفت سالگى به مكتب رفت و يازده ساله بود كه پدرش را از دست داد. ^۲ و با خانواده خود به فقر و تنگدستى افتاد.
شاعر در ترجمه حالى كه از خود نوشته گويد در از نعيم دنيا جز فرش حصير و قرص خميرى هيچ نداشتم. افتقار و احتياجم بر آن داشت كه خود پدر خويش شده راهى پيش گيرم. طريق اسلاف شايسته ديدم. بى تشويق و تحريك احدى به مدرسه

اسلاميه، 1379ق.
3 ـ مجله مسجد(دوماهنامه)، ش 60 (بهمن و اسفند 1380ش)، آيت اللّه حاج ميرزا حبيب اللّه هاشمى خويى، نوشته ناصرالدين انصارى قمى، ص 84 ـ 88 .
4 ـ نقباء البشر، شيخ آقابزرگ تهرانى، ج 1، ص 362 .
5 ـ علماء معاصرين، ملاعلى خيابانى، ص 385 .
6 ـ مرآة الكتب، ثقة الاسلام ميرزاعلى تبريزى، ج 1، ص 481 .
7 ـ تذكرة الفضلاء، شيخ جابر فاضلى(مخطوط).
8 ـ تراجم الرجال، سيد احمد حسينى اشكورى، ج 1، ص 234(چاپ چهار جلدى).
9 ـ سيماى خوى، على صدرايى خويى، ص 184 .
10 ـ مرآة الشرق، صدرالاسلام محمدامين امامى(مخطوط).
11 ـ كتاب ميرزاى شيرازى، تأليف شيخ آقابزرگ تهرانى، ص 124 .
12 ـ مؤلفين كتب چاپى و عربى، خان بابا مشار، ج 2، ص 496 .