۱۱۷۹۱.الإمامُ الرِّضا عليه السلام :لَو لَم يُخَوِّفِ اللّهُ النّاسَ بِجَنّةٍ و نارٍ لَكانَ الواجِبُ أن يُطيعوهُ و لا يَعصُوهُ؛ لِتَفَضُّلِهِ علَيهِم و إحسانِهِ إلَيهِم و ما بَدَأهُم بهِ مِن إنعامِهِ الَّذي ما استَحَقّوهُ . ^۱

(انظر) المحبّة (حبّ اللّه ) : باب 673. الشكر للّه سبحانه : باب 2041.

2458

عِبادَةُ غَيرِ اللّهِ

۱۱۷۹۲.رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله :مَلعونٌ مَلعونٌ مَن عَبَدَ الدِّينارَ و الدِّرهَمَ . ^۲

۱۱۷۹۳.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :العَبيدُ ثَلاثةٌ : عَبدُ رِقٍّ، و عَبدُ شَهوَةٍ ، و عَبدُ طَمَعٍ . ^۳

۱۱۷۹۴.عنه عليه السلام :مَن عَبَدَ الدّنيا و آثَرَها علَى الآخِرَةِ استَوخَمَ العاقِبَةَ . ^۴

۱۱۷۹۵.عنه عليه السلام :مَن قَضى حَقَّ مَن لا يَقضِي حَقَّه فقَد عَبَدَهُ . ^۵

۱۱۷۹۱.امام رضا عليه السلام :اگر خداوند مردم را به بهشت و دوزخى هم وعده و وعيد نمى داد، باز لازم بود كه از او اطاعت كنند و نا فرمانيش نكنند؛ زيرا به آنان تفضّل و نيكى فرموده و نعمتهايش را در اختيارشان گذاشته است، بى آن كه [به سبب انجام عملى] استحقاق آن را داشته باشند.

2458

عبادت غير خدا

۱۱۷۹۲.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :ملعون است ملعون ، كسى كه بندگى دينار و درهم كند.

۱۱۷۹۳.امام على عليه السلام :بندگان سه گونه اند: بنده زرخريد، بنده شهوت ، و بنده طمع.

۱۱۷۹۴.امام على عليه السلام :هركه بندگى دنيا كند و آن را بر آخرت برگزيند، فرجامش ناگوار باشد.

۱۱۷۹۵.امام على عليه السلام :هركه حقّ كسى را بگزارد كه حقّ او را به جا نمى آورد، هر آينه او را بندگى كرده است . ^۶

۱۱۷۸۸.الإمامُ زينَ العابدينُ عليه السلام :إنّي أكرَهُ أن أعبُدَ اللّهَ و لا غَرَضَ لي إلاّ ثَوابُهُ، فأكونَ كالعَبدِ الطَّمِعِ المُطَمَّعِ؛ إن طَمِعَ عَمِل و إلاّ لَم يَعمَلْ، و أكرَهُ أن (لا) أعبُدَهُ إلاّ لِخَوفِ عِقابِهِ، فأكونَ كالعَبدِ السُّوءِ؛ إن لَم يَخَفْ لَم يَعمَلْ. قيلَ : فِلمَ تَعبُدُهُ ؟ قالَ : لِما هُو أهلُهُ بِأيادِيهِ علَيَّ و إنعامِهِ . ^۱

۱۱۷۸۹.الإمامُ الصّادقُ عليه السلام :(إنّ) العُبّادَ ثَلاثةٌ : قَومٌ عَبَدوا اللّهَ عَزَّ و جلَّ خَوفا فتِلكَ عِبادَةُ العَبيدِ، وَ قَوم عَبَدوا اللّهَ تَباركَ و تَعالى طَلَبَ الثَّوابِ فتِلكَ عِبادَةُ الاُجَراءِ، و قَوم عَبَدوا اللّهَ عَزَّ و جلَّ حُبّا لَهُ فَتِلكَ عِبادَةُ الأحرارِ، و هِيَ أفضَلُ العِبادَةِ . ^۲

۱۱۷۹۰.عنه عليه السلام :إنّ النّاسَ يَعبُدونَ اللّهَ عَزَّ و جلَّ على ثَلاثةِ أوجُهٍ : فطَبَقةٌ يَعبُدونَهُ رَغبَةً فِي ثَوابِهِ فتِلكَ عِبادَةُ الحُرَصاءِ و هُو الطَّمَعُ، و آخَرونَ يَعبُدونَهُ فَرَقا مِنَ النّارِ فتِلكَ عِبادَةُ العَبيدِ و هِيَ الرَّهبَةُ، و لكنّي أعبُدُهُ حُبّا لَهُ عَزَّ و جلَّ فتِلكَ عِبادَةُ الكِرامِ وَ هُو الأمنُ؛ لِقَولِهِ عَزَّ و جلَّ : «و هُمْ مِنْ فَزَعٍ يَوْمَئذٍ آمِنونَ»^۳ و لِقَولِه عَزَّ و جلَّ : «قُلْ إِنْ كُنْتُم تُحِبُّونَ اللّهَ فَاتَّبِعُونِى يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ وَ يَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَ اللَّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ»^۴ فمَن أحَبَّ اللّهَ أحَبَّهُ اللّهُ عَزَّ و جلَّ، وَ مَن أحَبَّهُ اللّهُ عَزَّ و جلَّ كانَ مِنَ الآمِنينَ . ^۵

۱۱۷۸۸.امام زين العابدين عليه السلام :خوش ندارم كه خدا را عبادت كنم و از آن هدفى نداشته باشم جز [ رسيدن به ]پاداش او؛ زيرا در اين صورت مانند برده طمعكارم كه اگر به چيزى چشم داشته باشد كار مى كند و گرنه كار نمى كند . همچنين خوش ندارم خدا را فقط به سبب ترس از كيفر او عبادت كنم ؛ چه در اين حال همچون بنده نابكارى خواهم بود كه اگر نترسد ، كار نمى كند. عرض شد: پس، براى چه خدا را عبادت مى كنى؟ فرمود: زيرا او به سبب الطاف و نعمتهايش به من ، سزاوار عبادت است.

۱۱۷۸۹.امام صادق عليه السلام :عبادت كنندگان سه دسته اند: گروهى خداوند عزّ و جلّ را از ترس عبادت مى كنند، كه اين عبادت بردگان است؛ گروهى خداى تبارك و تعالى را به طمع ثواب عبادت مى كنند، كه اين عبادت مزدوران است؛ و گروهى خداوند عزّ و جلّ را از سر عشق و محبّت به او عبادت مى كنند كه اين عبادت آزادگان است و اين برترين عبادت است.

۱۱۷۹۰.امام صادق عليه السلام :مردم در عبادت خداوند عزّ و جلّ بر سه گروهند: يك گروه او را به هواى پاداشش عبادت مى كند ، كه اين عبادت آزمندان است و آن طمع باشد. گروهى ديگر او را از ترس دوزخ عبادت مى كنند ، كه اين عبادت بردگان است و آن ترس باشد . امّا من خداوند عزّ و جلّ را به خاطر عشق و محبّت به او عبادت مى كنم و اين عبادت كريمان است و آن مايه امن و امان باشد؛ به دليل اين سخن خداوند عزّ و جلّ كه: «و آنان از ترس و هراس آن روز در امانند» و نيز به دليل اين سخن خداوند عزّ و جلّ كه : «بگو اگر خدا را دوست داريد، از من پيروى كنيد تا خدا دوستتان بدارد و گناهان شما را بر شما ببخشايد، و خداوند آمرزنده مهربان است» بنا بر اين، هركه خدا را دوست بدارد خداوند عزّ و جلّ نيز او را دوست دارد و هر كه خداوند عزّ و جلّ دوستش بدارد از وحشت روز قيامت در امان است.