2452

دَورُ العِبادَةِ فِي التَّكامُلِ

الكتاب :

وَ إِذْ قالَ رَبُّكَ لِلْمَلائكَةِ إِنِّي جاعِلٌ فِي الْأَرْضِ خَلِيفَةً قالُوا أَ تَجْعَلُ فِيها مَنْ يُفْسِدُ فِيها وَ يَسْفِكُ الدِّماءَ وَ نَحْنُ نُسَبِّحُ بِحَمْدِكَ وَ نُقَدِّسُ لَكَ قالَ إِنِّي أَعْلَمُ ما لا تَعْلَمُونَ» . ^۱

وَ ما خَلَقْتُ الجِنَّ وَ الإِنْسَ إِلاّ لِيَعْبُدُونِ» . ^۲

الحديث :

۱۱۷۶۲.إرشاد القلوب :رُويَ أنَّ اللّهَ تَعالى يَقولُ في بَعضِ كُتُبِهِ : يَا بنَ آدمَ، أنا حَيٌّ لا أمُوتُ، أطِعني فيما أمَرتُكَ أجعَلْكَ حَيّا لا تَموتُ . يَا بنَ آدمَ، أنا أقولُ لِلشَّيءِ : كُنْ فَيَكونُ، أطِعني فيما أمَرتُكَ أجعَلْكَ تَقولُ لِلشَّيءِ : كُنْ فَيَكونُ . ^۳

۱۱۷۶۳.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :مَن قامَ بِشَرائطِ العُبوديّةِ اُهِّلَ لِلعِتقِ . ^۴

۱۱۷۶۴.مصباحُ الشريعةِـ فيما نسبه إلى الإمام الصادق عليه السلام ـ: العُبودِيَّةُ جَوهَرَةٌ كُنهُها الرُّبوبيّةُ، فَما فُقِدَ في العُبوديّةِ وُجِدَ في الرُّبوبيّةِ، و ما خَفِيَ عَنِ الرُّبوبيّةِ اُصيبَ في العُبوديّةِ . ^۵

2452

نقش عبادت در تكامل

قرآن:

«و چون پروردگارت به فرشتگان گفت: من در زمين جانشينى مى آفرينم، گفتند: آيا در زمين كسى را مى آفرينى كه در آن فساد و تباهى كند و خونها را بريزد و حال آن كه ما به ستايش تو تسبيح مى گوييم و تو را تقديس مى كنيم؟ گفت: من چيزى را مى دانم كه شما نمى دانيد».

«من جنّ و انس را نيافريدم، مگر براى آن كه مرا بندگى كنند».

حديث:

۱۱۷۶۲.إرشاد القلوب :روايت شده كه خداوند عزّ و جلّ در يكى از كتابهاى خود مى فرمايد: اى فرزند آدم! من زنده اى هستم كه هرگز نمى ميرم؛ از فرمانهاى من اطاعت كن تا تو را زنده اى قرار دهم كه هرگز نميرى. اى فرزند آدم! من به هر چه بگويم: هست شو، هست مى شود ؛ از فرمانهاى من اطاعت كن تا تو را چنان قرار دهم كه به هر چه بگويى: هست شو، هست شود.

۱۱۷۶۳.امام على عليه السلام :هركه شرط هاى بندگى را به جاى آورد، سزاوار آزادى شود.

۱۱۷۶۴.مصباح الشريعهـ در آنچه به امام صادق عليه السلام نسبت داده است ـ:عبوديّت گوهرى است كه باطن آن ربوبيّت است؛ پس، آنچه در عبوديت يافت نشود ، در ربوبيّت يافت گردد و آنچه از ربوبيت مخفى بماند ، در عبوديّت به دست آيد.

۱۱۷۵۹.الإمامُ الرِّضا عليه السلام :أوّلُ عِبادَةِ اللّهِ تعالى مَعرِفَتُهُ ، و أصلُ مَعرِفَةِ اللّهِ تَوحيدُهُ . ^۱

2451

حَقيقَةُ العُبودِيَّةِ

۱۱۷۶۰.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :العُبوديَّةُ خَمسَةُ أشياءَ : خَلاءُ البَطنِ، وَ قِراءةُ القرآنِ، و قِيامُ اللَّيلِ، و التَّضَرُّعُ عِندَ الصُّبحِ، و البُكاءُ مِن خَشيَةِ اللّهِ . ^۲

۱۱۷۶۱.الإمامُ الصّادقُ عليه السلامـ لَمّا سُئلَ عَن حَقيقَةِ العُبوديَّةِ ـ: ثَلاثةُ أشياءَ : أن لا يَرَى العَبدُ لِنَفسِهِ فيما خَوَّلَهُ اللّهُ إلَيهِ مُلكا؛ لِأنَّ العَبيدَ لا يَكونُ لَهُم مُلكٌ، يَرَونَ المالَ مالَ اللّهِ يَضَعونَهُ حَيثُ أمَرَهُمُ اللّهُ تَعالى بهِ، و لا يُدَبِّرَ العَبدُ لِنفسِهِ تَدبيرا، و جُملَةُ اشتِغالِهِ فيما أمَرَهُ اللّهُ تَعالى بهِ وَ نَهاهُ عَنهُ ......... فهذا أوّلُ دَرَجَةِ المُتَّقينَ . ^۳

(انظر) تمام الكلام في : العلم : باب 2829.

۱۱۷۵۹.امام رضا عليه السلام :سر آغاز عبادت خداوند متعال ، شناخت اوست و ريشه شناخت خدا يگانه دانستن او.

2451

حقيقت بندگى

۱۱۷۶۰.امام على عليه السلام :بندگى در پنج چيز است: اندرون از طعام تهى داشتن، قرآن خواندن، شب را به عبادت گذراندن ، و زارى كردن [به درگاه خداوند] هنگام صبح ، و گريستن از ترس خدا.

۱۱۷۶۱.امام صادق عليه السلامـ در پاسخ به پرسش از حقيقت بندگى ـفرمود : حقيقت بندگى سه چيز است: اين كه بنده در آنچه خداوند به او عطا فرموده است براى خود مالكيتى در نظر نگيرد ؛ زيرا بندگان [واقعى خدا ]مالك چيزى نيستند، مال را متعلّق به خدا مى دانند و آن را هر جا كه خداوند عزّ و جلّ فرمان داده است به مصرف مى رسانند . [دوم ]بنده براى خود تدبير و چاره انديشى نكند ، و [سوم] تمام اشتغالش به چيزهايى باشد كه خداوند عزّ و جلّ او را به انجام آنها فرمان داده يا از آنها باز داشته است ......... اين نخستين درجه پرهيزگاران است.