161
حکمت نامه لقمان

۲۳۹.تاريخ بغدادـ به نقل از حسن ـ: لقمان به پسرش گفت: «پسرم! از بدهكار شدن بپرهيز؛ زيرا مايه ذلّت روز و اندوه شب است».

7 / 10

ادبِ نادارى

۲۴۰.الكافى :از لقمان ، روايت شده كه به پسرش گفت: «پسرم! شيره درخت صبر را چشيدم و پوست درخت را هم خوردم ؛ ولى چيزى كه از نادارى تلخ تر باشد ، نيافتم. پس اگر روزى به نادارى مبتلا شدى، آن را براى مردم ، آشكار نكن ؛ چون تو را خوار مى شمارند و هيچ فايده اى به تو نمى رسانند باز گرد به سوى كسى كه تو را به فقر مبتلا كرد و او بر گشايش كار تو تواناتر است، و از او حاجت بخواه. كيست كه از او درخواست كند و او عطايش ندهد يا به او اعتماد كند و او نجاتش ندهد».

۲۴۱.كنز الفوائد :روايت شده كه از سفارش هاى حكيمانه لقمان به پسرش، اين بود: « . . . بدان اى پسرم! من شيره درخت صبر و انواع تلخى ها را چشيدم ؛ ولى چيزى تلخ تر از فقر نيافتم. اگر روزى فقير شدى ، فقرت را بين خود و خدا پنهان كن و مردم را از آن باخبر نكن؛ چون نزد آنان سبك مى شوى. سپس از مردم بپرس: آيا كسى هست كه خدا را خوانده باشد ، ولى او را جواب نداده باشد، يا از خدا خواسته باشد ، ولى عطايش نكرده باشد؟!».

۲۴۲.إرشاد القلوب :از سفارش لقمان به پسرش است كه گفت: «... پسرم! بى نيازى ات را در دل ، نگه دار و هر گاه فقير شدى، مردم را از آن باخبر نكن؛ چون نزد آنان سبك مى گردى، و از فضل خدا درخواست كن».


حکمت نامه لقمان
160

۲۳۹.تاريخ بغداد عن الحسن :قالَ لُقمانُ عليه السلام لاِبنِهِ ـ : يا بُنَيَّ ، إيّاكَ وَالدَّينَ ؛ فَإِنَّهُ ذُلُّ النَّهارِ وهَمُّ اللَّيلِ . ۱

7 / 10

أدَبُ الفَقرِ

۲۴۰.الكافي :رُوِيَ عَن لُقمانَ أنَّهُ قالَ لاِبنِهِ : يا بُنَيَّ ، ذُقتُ الصَّبِرَ ، وأكلَتُ لِحاءَ الشَّجَرِ فَلَم أجِد شَيئاً هُوَ أمَرُّ مِنَ الفَقرِ ، فَإِن بُليتَ بِهِ يَوماً فَلا ۲ تُظهِرِ النّاسَ عَلَيهِ فَيَستَهينوكَ ولا يَنفَعوكَ بِشَيءٍ ، اِرجِع إلَى الَّذِي ابتَلاكَ بِهِ فَهُوَ أقدَرُ عَلى فَرَجِكَ ، وسَلهُ ، مَن ذَا الَّذي سَأَلَهُ فَلَم يُعطِهِ ، أو وَثِقَ بِهِ فَلَم يُنجِهِ! ۳

۲۴۱.كنز الفوائد :مِمّا رُوِيَ عَن لُقمانَ عليه السلام مِن حِكمَتِهِ ووَصِيَّتِهِ لاِبنِهِ : ... اِعلَم ـ يا بُنَيَّ ـ أنّي ذُقتُ الصَّبِرَ وأنواعَ المُرِّ فَلَم أرَ أمَرَّ مِنَ الفَقرِ ، فَإِنِ افتَقَرتَ يَوماً فَاجعَل فَقرَكَ بَينَكَ وبَينَ اللّهِ ، ولا تُحَدِّثِ النّاسَ بِفَقرِكَ فَتَهونَ عَلَيهِم ، ثُمَّ سَل ۴ فِي النّاسِ : هَل مِن أحَدٍ دَعَا اللّهَ فَلَم يُجِبهُ ، أو سَأَلَهُ فَلَم يُعطِهِ . ۵

۲۴۲.إرشاد القلوب :مِن وَصِيَّةِ لُقمانَ عليه السلام لاِبنِهِ ، قالَ : ... يا بُنَيَّ ، اِجعَل غِناكَ في قَلبِكَ ، وإذَا افتَقَرتَ فَلا تُحَدِّثِ النّاسَ بِفَقرِكَ فَتَهونَ عَلَيهِم ، ولكِنِ اسأَلِ اللّهَ مِن فَضلِهِ . ۶

1.تاريخ بغداد : ج ۴ ص ۴۹ ح ۱۶۵۵ ، الدر المنثور : ج ۶ ص ۵۲۰ .

2.في المصدر : «ولا» ، والتصويب من وسائل الشيعة .

3.الكافي : ج ۴ ص ۲۲ ح ۸ ، وسائل الشيعة : ج ۹ ص ۴۴۵ ح ۱۲۴۵۲ .

4.في بحار الأنوار : «يا بُنَيَّ ، اُدعُ اللّه َ ثُمَّ سَل ...» .

5.كنز الفوائد: ج ۲ ص ۶۶ ، بحار الأنوار : ج ۱۳ ص ۴۳۲ ح ۲۴ .

6.إرشاد القلوب : ص ۷۲ .

  • نام منبع :
    حکمت نامه لقمان
    سایر پدیدآورندگان :
    غلامعلی، مهدی؛ آریانی، جعفر
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1385
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 70656
صفحه از 328
پرینت  ارسال به