ايرج ميرزا فرزند غلامحسين ميرزا ، نواده فتحعلى شاه ، در سال ۱۲۵۳ش ، به دنيا آمد . تحصيلات فارسى و عربى را در تبريز گذراند و زبان فرانسه را نيز آموخت . در نوزده سالگى وارد خدمات دولتى شد و مدّتى وزير معارف بود . وى سفرى به اروپا كرد و در بازگشت ، در تهران به سكته قلبى در سال ۱۳۰۴ ش ، درگذشت. اشعار وى ساده و روان است و هجو در آن بسيار است .
شعر او در مدح امام علی(ع):
برآمد بامدادان مِهر انور
جهان را كِسوت نو كرد در بر
تو پندارى كه زرّين شاهبازى
همى گسترد در صحن فلك ، پَر
و يا از بهر اثبات رسالت
كف موسى همى شد ز آستين در
و يا گويى عروسى ماه رخسار
شب دوشينه بر سر داشت مِعجَر
كنون برداشت از سر معجر خويش
جهان از طلعت او شد منوّر
و يا گويى كه در اين جشن فيروز
فلك افروختستى مشعل زر
و يا تا عود سوزند اندر اين بزم
سپهر افروخته زرّينه مِجمر
چنين روز و چنين عيد مبارك
كه آمد امرِ «بَلّغْ» بر پيمبر
نبى اندر غدير خُم برافراشت
جهاز چار اشتر جاى منبر
برآمد بر فراز آن و بگرفت
به دست خويش اندر ، دست حيدر
همه بر گِرد او گرديده انبوه
گروه بى شمار و خيل بى مَر
همه تفويض كرد امر ولايت
به ابن عمّ و در معنى برادر .[۱]
[۱]تحقيق در احوال و آثار و افكار و اشعار ايرج ميرزا : ص ۱۷ .
