تحلیلی در باره اهداف قیام امام حسین علیه السلام - صفحه 29

امام حسين عليه السلام ، در پاسخ به ابن عبّاس و محمّد حنفيّه كه چرا از مدينه يا مكّه بيرون مى رود ، تعبير «خروج» را آورده است و اين واژه ، اگر با «عَلى» متعدّى گردد ، معناى قيام دارد ، وگرنه، معناى بيرون رفتن مى دهد. علاوه بر اين ، در تمام موارد ، «إلى» كه قرينه بر معناى «بيرون رفتن» است ، همراه اين واژه ، آمده است .
3 . «نظريه حفظ جان» ، هيچ شاهد كلامى و تاريخى اى ندارد و از اين رو ، قابل طرح نيست ، ضمن اين كه با شئون امامت ، سازگار نيست. البتّه ممكن است نويسنده محترم ، نكاتى در نظرش بوده كه در عبارت ، نيامده است.
4 . در باره «نظريه جمع» ، آنچه در بند اوّل و دوم آورديم ، بازگو مى شود ، ضمن اين كه در اين نظريه نيز ، مانند سه نظريه نخست ، برخى از وجوه اين حادثه ، ناديده انگاشته شده كه در مباحث آينده ، بدانها خواهيم پرداخت.

چهار. اهداف چند لايه قيام امام حسين عليه السلام

براى تبيين «نظريه هدفمندى چند لايه» ، با اعتقاد و باور به اين كه «امام حسين عليه السلام از شهادت خويش آگاه بود ؛ ولى شهادت را مقصد مى دانست ، نه مقصود»، هدفمندى حادثه عاشورا را در دو لايه ، توضيح مى دهيم .

لايه اوّل

در اين لايه ، مسئله هدف از حادثه عاشورا از نگاه امام حسين عليه السلام و بر اساس مبانى كلّى امامت ، تحليل مى شود .
امام حسين عليه السلام ، در سخنان ، خطابه ها و نامه هاى خود ، براى رفتار خويش ، اهدافى را بيان مى دارد. برخى از اين اهداف ، در مرحله امتناع از بيعت با يزيد ، بازگو مى شود و برخى ، در مرحله حركت از مدينه به سمت مكّه و برخى ، در مرحله حركت از مكّه به سوى كوفه .

صفحه از 39