جايگاه ابن اثير و کتاب «النهاية في غريب الحديث و الأثر»
محمّد ملکي نهاوندي ۱
چکيده
ابن اثير (م 606 ق)، يکي از تواناترين غريبنگاران حديث است و کتاب وي، النهاية في غريب الحديث و الأثر، يکي از مهمترين کتابهاي غريب الحديث به شمار ميرود.
تواناييهاي فردي ابن اثير، تسلّط او بر علوم مرتبط با غريب الحديث همچون لغت و حديث و همچنين بهرهگيري از همه دستاوردهاي گذشتگان، سه عنصر اساسي در موفّقيت او در اين دانش و نيز توجّه زياد صاحبنظران پس از او به کتاب النهايه نيز نشانگر قوّت کار وي در اين عرصه است.
کليد واژهها: ابن اثير، غريب الحديث، النهايه.
مقدمه
غريب الحديث دانشي است که از صدر اسلام مورد توجّه بسياري از علماي دين قرار داشته و در اين زمينه کتابهاي متعدّدي به نگارش در آمده است.
اهميت بالا و ضرورت بهرهگيري از اين دانش، باعث شده بسياري از چهرههاي شاخص علمي همچون زمخشري (م 538 ق) در اين عرصه وارد شوند و به اين دانش هر چه بيشتر رونق بخشند.
ابن اثير (م 606 ق) نيز يکي از چهرههاي علمي قرن ششم هجري است که با نگاشتن کتاب معروف خود، النهاية في غريب الحديث و الأثر، يکي از ماندگارترين آثار را در زمينه غريب الحديث به جامعه علمي مسلمانان تقديم کرده است.
در اين مختصر بر آنيم ضمن معرّفي کامل اين محدّث توانا، جايگاه او را در اين دانش مشخّص کنيم و ميزان اعتماد صاحبنظران پس از وي را به کتاب النهايه نيز بررسي نماييم.
1.دانشجوي دکتري علوم قرآن و حديث، دانشکده اصول دين قم.