161
مناظره و گفتگو در اسلام

انسان ، بيهوده مى گردد . ۱

ازليت مادّه

مادّى : موجودات از چه چيز آفريده شده اند ؟

۰.امام عليه السلام :از چيزى آفريده نشده اند (سابقه نيستى دارند ) .

مادّى : چگونه مى شود كه از نيستى، هستى به وجود آيد ؟

۰.امام عليه السلام :موجودات ، از دو حال خارج نيستند:
يا اين موجودات از موادى ساخته شده اند كه آن مواد هميشه وجود داشته است .
و يا موجودات جهان ، سابقه نيستى دارند و جهان ، پديده است .
با سه دليل ثابت مى كنيم كه فرض اوّل ، درست نيست:
1 . بر اساس فرض اوّل، موادّ جهان هميشه بوده، و چيزى كه هميشه بوده و وجودش ازلى است ، امكان ندارد پديده باشد و علت بخواهد. بنابراين، بايد واجب الوجود باشد و هستى اش از ذات خود بجوشد و در نتيجه ، دگرگونى و فنا در آن راه نيابد .
2 . آن مادّه قديم ، يك جوهر بيش نيست و يك رنگ بيشتر ندارد. پس ، اين رنگ هاى مختلف و حقايق گوناگون فراوانى كه در اين جهان موجود است ، از كجا آمده است؟ ۲
3. اگر موادّ قديم جهان ، ذاتاً زنده بوده اند، چگونه مرگ بر آنها عارض شد، و اگر ذاتاً فاقد حيات بوده اند ، پيدايش حيات در آنها

1.براى توضيح بيشتر ، ر. ك : فلسفه وحى .

2.براى توضيح بيشتر، ر. ك : كتاب «فلسفه ما »ص ۵۴۲، تحت عنوان (مادّه در پرتو فيريك) تا ص ۵۵۵ .


مناظره و گفتگو در اسلام
160

دانشمندان به مشاهده آثار عظمت خداوند ، اكتفا مى كنند و نيازى به ديدن او در اثبات وجودش ندارند .

مادّى : آيا خداوند نمى تواند خود را به مردم نشان دهد تا او را ببينند و بشناسند و از روى يقين و اعتقاد كامل ، مورد پرستش قرار بگيرد ؟

۰.امام عليه السلام :اين كار ، امكان پذير نيست و محال ، پاسخى ندارد . ۱

نبوّت عامّه

مادّى : از كجا ثابت مى كنى كه خداوند ، داراى انبيا و فرستادگان است ؟

۰.امام عليه السلام :با اثبات چند مقدمه :
الف ـ ما داراى آفريدگارى هستيم ، برتر از ما و تمام آفريده ها .
ب ـ آفريدگار جهان ، حكيم است و كار بيهوده انجام نمى دهد .
ج ـ امكان ندارد كه همه مردم با او تماس بگيرند و برنامه زندگى و تكامل خود را از او دريافت نمايند .
با اين مقدمات ، ثابت مى شود كه بايد خداوند ، پيامبرانى داشته باشد كه آنها مردم را به راه تكامل خويش راهنمايى كنند، وگرنه هدف خداوند از آفرينش انسان ـ كه تكامل اوست ـ از بين مى رود و آفرينش

1.براى وجود پيدا كردن هر پديده اى ، دو شرط بايد محقّق شود : يكى اين كه آن پديده قابليتِ شدن و وجود پيدا كردن را داشته باشد؛ و ديگر اين كه قدرتى كه بتواند اين كار را انجام دهد ، با آن قابليت ، جمع شود. بنابراين، وجود قدرت، بدون قابليت، تأثيرى در پيدايش پديده ندارد. امورى كه عقلاً تحقّقشان محال است، نقص در قابليت آنهاست، نه در قدرت خدا .

  • نام منبع :
    مناظره و گفتگو در اسلام
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1383
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 101571
صفحه از 182
پرینت  ارسال به