امام علی علیه السلام
شاوِرْ في اُمورِكَ الذينَ يَخشَونَ اللّهَ تَرشُدْ .
در كارهاى خود با افراد خدا ترس مشورت كن تا راه درست را بيابى .
غرر الحكم : 5756 .
چکیده : يكي از مهم‌ترين و فعّال‌ترين و مؤثّرترين حوزه‌ها و مراكز حديثي در جهان اسلام، بخصوص در زمينة حديث اهل سنّت، حوزة حديثي نيشابور است كه اوج شكوفايي و رونق آن از نيمة قرن سوم تا اواخر قرن ششم بوده است. عوامل ...
نویسنده :
چکیده :
چکیده : در این مقاله، کاربردهای گوناگون اصطلاح «اخباری» در گذر زمان بررسی شده است. مفهوم آغازین اصطلاح «اخباری» تا سده ششم، قصه‌پرداز یا تاریخ‌نویس بود. پس از سده ششم، «اخباری» علاوه بر مفهوم پیشین، در مفهومی نزدیک به حدیث‌گرایی به کار ...
چکیده : حديث در تاريخ پر فراز و نشيب خود، همواره در معرض تحريف، جعل و تأويل گروه‌ها و فرقه‌هايي بوده كه هر كدام به نوعي براي مشروعيت بخشيدن به مباني خود به آن دست زده‌اند. از جمله اين فرقه‌ها، اهل تصوّف ...
چکیده : يکي از جوامع اسلامي که پژوهش‌هايش تا کنون کمتر به بيرون از مرزهاي آن راه يافته، کشور ترکيه است. ترکيه در دوره جديد، يعني قريب به يکصد سال اخير (از ۱۹۲۴م، يعني فروپاشي سلطنت عثماني و شکل‌گيري جمهوري ترکيه، تا ...
چکیده : کوفه نخستين شهري است که شيعه و حديث شيعه در آن پديد آمد، اما آغاز شکل‌گيري مکتب حديثي شيعه را نمي‌توان به تاريخ ورود اميرالمؤمنين على عليه السلام به كوفه بازگرداند. در اين دوران، گرچه سخنان پربار اميرالمؤمنين و موضع‌گيري‌هاي ...
چکیده : اهل‌سنت در حوزه شخصيت‌شناسي به طور مكرر فضايل اهل‌بيت عليهم السلام را بيان كرده و كتابهاي متعددي را در اين زمينه سامان داده‌اند؛ به گونه‌اي كه به جرأت مي‌توان گفت كه در فضايل هيچ گروهي، حتي خلفاي سه‌گانه و ائمه ...
چکیده : فعاليت و تعامل مكاتب حديثى امرى است كه از ديرباز در رونق و اعتلاى حديث پژوهى نقش بسزايى داشته است. گاه، اين تعامل و ارتباط به حدى عميق و وثيق مى گردد كه نشانه هاى تأثيرپذيرى در رويكردهاى حديثى و ...
چکیده : غرب جهان اسلام در كنار حجاز و شام و عراق و نيز ايران سه منطقه اصلى حديث اهل سنّت در ادوار مختلف تاريخى بوده است. اين نوشتار گزارشى كوتاه از فعاليت هاى حديثى اهل سنّت در غرب جهان اسلام است. ...
چکیده : پيدايش و تثبيت مكاتب نخستين حديثى در مناطق گوناگون جهان تشيع، با سير انتقال كتاب ها ارتباطى ناگسستنى دارد؛ زيرا حديث شيعه در قالب كتب و مصنَّفات جلوه گر است و كمتر بر نقل هاى شفاهى تكيه دارد. دانشيان شيعه ...
چکیده : اين مقاله به بررسى حديث در مدرسه عرفا ـ كه در حديث شناسى روشى متمايز و متفاوت اتخاذ كرده اند ـ مى پردازد. در قسمت اول بحثى درباره حديث در حوزه هاى عرفان نظرى ارائه گرديده در آن گفته شده ...
چکیده : اصحاب حديث يكى از جريانات فكرى فعال و پرنفوذ در جامعه اهل سنت اند كه آرا و انديشه هاى آنان تأثيرات ژرفى را در حوزه هاى مختلف فقهى، كلامى و تفسيرى به جاى گذارده است. از مشخصه هاى بارز اين ...
چکیده : «منهج شناسى» و به تعبير روشن تر، «روش شناسى» يكى از شاخه هاى نو معرفتى در زمينه شناخت، ارزيابى و كاربرد علوم مختلف به شمار مى آيد و دير زمانى نيست كه در بعضى از دانشها رواج يافته است. اين ...
چکیده : استاد عبدالسلام بن عباس الوجيه در چهارم رجب سال ۱۳۷۶ق/۱۹۵۷م، در شهاره يمن ديده به جهان گشود و پس از پشت سرگذاشتن دوران صباوت، در حلقه درس جمعى از مشايخ آن شهر حاضر گرديد و سپس به شهر صنعا عزيمت ...
چکیده : در بخش اول از اين نوشتار - كه در شماره ۲۵ مجله علوم حديث توفيق نشر يافت -، به مذهب شيعيان زيدى و اشتراكات بسيار آنان با اماميه از جمله در حوزه حديث و علوم آن اشاره شد و به ...
چکیده : قارّه افريقا در زمينه علوم شرعى, خصوصاً علم حديث, فعّاليت هاى چشمگيرى داشته است و در اين زمينه, مراكز علمى و فرهنگى و مذهبى آن جا رشد قابل ملاحظه اى داشته اند. به جرئت مى توان ادّعا كرد كه اين ...
چکیده : مرحوم آيةالله سيد مهدى روحانى در سال ۱۳۶۲, همراه هيأتى متشكّل از اساتيد و پژوهشگران حوزه علميه قم, عازم ژاپن شد و در سى و يكمين نشست علوم انسانى كه درآن جا برگزار گرديد, شركت جُست. سخنرانى ايشان در آن ...
چکیده : مناسبات ميان دو گرايش عمده شيعه, يعنى اماميه و زيديه, از همان آغاز شكل گيرى اين دو گرايشْ وجود داشته است. گرچه در كوفه رجال شيعه در گرايش هاى مختلفى دسته بندى مى شدند, اما در قرن دوم هجرى با ...
چکیده : سرزمين اندلس با شهرهايى چون قُرطُبه, غَرناطه و اِشبيليه, شاهد جنبش هاى بزرگ علمى در حوزه تمدّن اسلامى بوده است. پايگاه تمدّن اسلامى ـ عربى در مغرب زمين, سرزمين اندلس بود و مطالعه آثارى چون: حركة الحديث بقرطبة خلال القرن ...
چکیده : فقهايى كه گفته شده براى نخستين بارْ حديث را در اندلس معرّفى كرده اند, اين افرادند: معاوية بن صالح حَضْرَمى حمصى, ۱ كه حمص را در سال ۱۲۵ق/۷۴۲م, ترك كرد و قبل از سال ۱۳۸ق/۷۵۵م, وارد اندلس شد و بعد ...
چکیده : منطقه «بلخ» از جمله مناطقی است كه حدیث شیعه مدتی از حیات خویش را در آن سپری كرده است، ولی پژوهشی مستقل در بازخوانی تلاش محدثان شیعه در این منطقه شكل نگرفته است. این منطقه بخشی از خراسان بزرگ در قدیم ...
