محروم اند ، چنانچه از پيامبر خدا صلى الله عليه و آله روايت شده كه فرمود :
مَنْ لَمْ يَرحَم لا يُرْحَم .^۱كسى كه رحم نكند ، به او رحم نمى شود .
البته فرهنگ اسلامى ، راه برخورد با سركشان را نيز مى آموزد و مى گويد كه در برابر آنان ، بايد محكم و استوار بود . پيامبر خدا صلى الله عليه و آله كه خود «أَشِدَّآءُ عَلَى الْكُفَّارِ»^۲ بود ، گردنكشان را تنها بر جاى خودشان مى نشاندْ و هرگز در نبرد ، فرمانى نظير آنچه كفّار در قطعه قطعه كردن بدن حمزه انجام دادند ، صادر نفرمود . پيروان راستين پيامبر صلى الله عليه و آله نيز به همه آفريده هاى خدا ، عشق مى ورزند و مهر و محبّت در جودشان ، متبلور است و آزارِ هيچ موجودى در نزدشان خوشايند نيست . در مكتبِ اهل بيت عليهم السلام ، آزار حيوان نيز پسنديده نيست و هر كه حيوانى را بيازارد ، دوزخى خواهد بود .
از امام صادق عليه السلام روايت شده كه فرمود :
إنَّ إمرَأةً عُذِّبَت فى هِرَّةٍ رَبَطَتْها حَتّى ماتَتْ عَطَشا .^۳زنى ، به سبب آن كه گربه اى را بسته بود تا از تشنگى بميرد ، به عذاب ، گرفتار آمد .
آرى ! زائر ، در هر بار تشّرف به محضر امام معصوم ، بايد مهربان تر از گذشته باز گردد ؛ زيرا به قرارگاه رحمت حق ، پناه آورده است و براى خود ، توشه اى گران بها گِرد آورده است .

هَلِ الدّينُ إلّا الحُبُّ ؟^۱ آيا دين ، چيزى جز مهرورزى است؟
امامان اهل بيت عليهم السلام نيز تمام اوصاف پيامبر صلى الله عليه و آله را به ارث برده اند و وجودشان از مهرورزى و عشق به بندگان خدا ، لبريز است . كدام نوايى ، همچون مويه على عليه السلام در درازناى تاريخ ، ماندگار شد ، آن هنگام كه از تعرّض به دارايى هاى زن يهودى ، ناله سر داد و فرمود :
فَلَو أنَّ إمرَءً مُسلِما ماتَ مِن بَعدِ هذا أسَفا ما كانَ بِهِ مَلومَا بَل كانَ عِندى بِهِ جَدِيرَا .^۲اگر پس از اين حادثه ، مسلمانى از اندوه بميرد ، جاى ملامت نيست ؛ بلكه در نزد من ، شايسته است .
آيا اين ، جز صفت رحمانيت اوست ؟
هدف امامان عليهم السلام آن بوده است كه صفت هاى رحمان و رحيمى خداوند ، در جامعه جريان يابد و عاطفه و محبّت ، نماد فرهنگ جامعه اسلامى گردد و زايش چنين فرهنگى ، در سخنان و نگاشته هاى اهل بيت عليهم السلام هويداست . امام على عليه السلام در نامه اى به مالك اشتر مى نويسد :
وَ أشعِرْ قَلبَكَ الرَّحمَةَ لِلرَّعِيَّةِ وَ المَحَبَّةَ لَهُم ... فَإنَّهُم صِنفانِ : إمّا أخٌ لَكَ فِى الدّينِ أو نَظِيرٌ لَكَ فِى الخَلقِ .^۳دل خود را آكَنْده از مهر و محبّت و لطف نسبت به مردم گردان ... زيرا كه مردم ، دو دسته اند : يا برادرِ دينى تواند و يا در آفرينش همانند تو هستند .
على عليه السلام ، معدن رحمت حق ، ملاك مهرورزى را تنها دين نمى داند . در نگاه مولا ، هر آفريده اى از آن جا كه آفريده اوست ، دوست داشتنى است و بايد دانست آنانى كه عاطفه و ترحّم در وجودشان ريشه استوارى ندارد ، در سراى آخرت از محبّت حق