273
تفسير قرآن ناطق

است از «اُولو الأمر» هم پيروى كرد و اگر ولىّ در آيه ، معصوم از خطا و اشتباه نباشد ، بى ترديد در برخى موارد ، ناخواسته بر خلاف سخنِ خدا و پيامبرش ، فرمان مى دهد و چنانچه پيروىِ غير معصوم لازم باشد ، در فرمان خدا ، تعارض به وجود مى آيد ؛ يعنى از سويى بايد از پيامبر صلى الله عليه و آله اطاعت كرد ، و از ديگر سو ، بايد به فرمانى كه خلافِ سخن پيامبر صلى الله عليه و آله است ، گردن نهاد . بنا بر اين ، ضرورت معصوم بودن ولىّ امر ، ثابت مى شود .
در باره دوران غيبت معصوم عليه السلام نيز تنها استناد به آموزه هاى دينى آن بزرگواران ، اعتبار دارد و جانشين معصوم ، بايد از گناه ، دورى جويد و سعى كند كه تنها بر اساس دستورهاى آنان ، فرمان دهد . به هر روى ، عبارت «السّادة الوُلاة» ، به سَرورى شريفان برگزيده خدا ، اشاره مى كند كه در مجد و بزرگوارى ، سرآمدند . در باره «ولىّ» در ذيل عبارت «وَ اُولِى الأمر» ، سخن خواهيم گفت . ۱

1.ر . ك : ص ۲۸۳ : «و اولى الأمر» .


تفسير قرآن ناطق
272

اينك ، تبيين ديگر توصيفات اين عبارت :

رهبرانِ راه نما

در عبارت «القادَة الهُداة» ، واژه «قادة» ، جمع «قائد» ، به معناى رهبر و «هُداة» ، جمع «هادى» ، به معناى هدايت كننده و راه نماست . يكى از ويژگى هاى ائمه عليهم السلام آن است كه رهبرانِ هدايت كننده اند . امام ، راه حق را مى شناسد و بهترين رهبر و راه نمايى است كه مردم را به سوى خدا ، هدايت مى كند . در اين باره نيز پيشتر سخن گفتيم و چگونگى هدايت در نظامِ تبليغى شيعى را بررسى كرديم . ۱

سَروران فرمان روا

در عبارت «السَّادَة الوُلاة» ، واژه «سادة» ، جمع «سائد» ، به معناى كسى است كه داراى مجد و شرف و بزرگوارى باشد و «وُلاة» ، جمع «والى» ، به معناى فرمان رواست . ائمّه عليهم السلام ، بزرگواران و شريفانى هستند كه به امر خداوند ، فرمان روايى بر عهده آنان است .
در فرهنگ شيعه ، «ولايت امر» و «هدايتِ امّت» ، شايسته كسانى است كه از هر گونه خطا و گناهى در امان باشند و هرگز پليدىِ اعتقادى و عملى ، گريبانگير آنان نشود . اين تفكّر ، برخاسته از قرآن است كه تصريح مى فرمايد :
«أَطِيعُواْ اللَّهَ وَأَطِيعُواْ الرَّسُولَ وَأُوْلِى الْأَمْرِ مِنكُمْ .۲از خداوند ، فرمان ببريد ، و [نيز] از پيامبر و صاحبْ اختيارانتان ، كه از شمايند ، فرمان ببريد» .
در كنار هم قرار گرفتن اطاعت از پيامبر و اولو الأمر در اين آيه ، تداوم جريانِ عصمت را ثابت مى كند ؛ زيرا همان گونه كه بايد از پيامبر اعظم صلى الله عليه و آله فرمان بُرد ، لازم

1.. براى آگاهى بيشتر ، به توضيحات عبارت : «وَقادة الاُمَم» ، ص ۱۰۷ مراجعه كنيد .

2.. سوره نساء ، آيه ۵۹ .

  • نام منبع :
    تفسير قرآن ناطق
    المساعدون :
    غلامعلي، احمد
    المجلدات :
    1
    الناشر :
    دارالحدیث للطباعة و النشر
    مکان النشر :
    قم المقدسة
    تاریخ النشر :
    1429 ق/1387 ش
    الطبعة :
    الاولي
عدد المشاهدين : 109207
الصفحه من 684
طباعه  ارسل الي