اعتبارسنجی و ارزش گذاری دعای « ولاة أمر » در ادعیه ماه رجب

نشریه : مطالعات فهم حدیث

نویسنده : پديدآورنده : قاسم بستانی
پديدآورنده : علی رضا خنشا

چکیده :

ماه رجب از جمله ماه‌های با فضیلت در اسلام است که در آن روزه، استغفار و دعا زیاد سفارش شده است. از جمله دعاهای وارد شده در این ماه، دعای پنجم است که با «اللهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُک بِمَعانِى جَمِیعِ مَا یدْعُوک بِهِ وُلاةُ أَمْرِک» شروع می‌شود و به عنوان دعای مشترک هر روز ماه رجب، بعد از نمازهای یومیه فضیلت قرائت دارد. از آنجا که این دعا مورد استناد و ارجاع اندیشمندان اسلامی در مباحث فلسفی، عرفانی می‌باشد و مضامین مطرح شده در آن، باعث اختلاف بین فقیهان و متکلمان با فلاسفه و عرفا گردیده است، لذا انجام پژوهش آن ضروری به نظر می‌رسد. در این پژوهه به روش کتابخانه‌ای به شیوه توصیفی- تحلیلی به ارزش‌سنجی سند و محتوای این دعا پرداخته شده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که سند دعا به دلیل وجود راوی ضعیف و مجهول‌الحال، دچار ضعف می‌باشد و تاریخ‌گذاری از تثبیت متن دعا در زمان شیخ طوسی در کتاب مصباح‌المتهجد خبر می‌دهد اما تحلیل محتوای دعا، بسته به نوع دیدگاه دارد. برخی دعا را حاوی مضامین عالی عرفان اسلامی و توحید افعالی می‌دانند و گروهی آن را به دلیل وجود فرازهایی مانند: «لَا فَرْقَ بَینَک وَبَینَها» دارای مضامین عجیب، کفرآمیز و نزد متشرعان، غیر قابل باور و حکم به جعلی بودن دعا می‌دهند. در مجموع این پژوهش نشان می‌دهد با توجه به آهنگ کلی دعا و هم‌سویی آن با سایر احادیث و ادعیه و معیارهای قرآنی و عقلی، می‌توان این دعا را صحیح و معتبر دانست.