همّ،یوسف (ع)در پرتو روایات اهل‌بیت (علیهم السلام)

نشریه : تفسیر اهل بیت (ع)

نویسنده : أصدرها : زهرا شادی نفیسی
پديدآورنده : فاطمه سادات میر هاشمی

چکیده :

مذاهب کلامی مختلف، با توجه به اعتقادی که به عصمت انبیا: دارند، در
بحث داستان‌های انبیا در قرآن، به تفسیر و تأویل آیات می‌پردازند. مفسران شیعه
نیز با پیروی از آموزه‌های اهل بیت: با مبنا قرار دادن عصمت تام انبیا همین شیوه را پیش گرفته‌اند.
از این رو، بیشتر برای آیاتی که در ظاهر، عصمت پیامبران را مخدوش می‌کند، تفسیری‌ را برگزیده‌اند که بر استواری‌ مقام عصمت انبیای الهی گزندی نرساند.
آیه 24 سوره یوسف در شمار چنین آیاتی است که مفسران به گستردگی در تفسیر آن و تبیین مراد از «همّ» یوسف7 در آن اختلاف کرده‌اند. پاره‌ای از این تفاسیر _ که بعضی به روایاتی نا‌استوار مستند است _ با خدشه‌دار کردن عصمت یوسف7، از جنبه کلامی، در خور نقد است و برخی دیگر، به لحاظ تخصیص دو متعلق متفاوت به دو «همّ» به کار رفته در این آیه و یا ناسازگاری‌ با سیاق آیات و هم‌چنین نوع کاربرد «لو لا»، به دست نقد ادبی سپرده شده‌اند. در این معرکه آرا، رسیدن به تبیینی‌ قابل قبول از این آیات دشوار شده است، اما از ورای این سخنان، به نظر می‌رسد یکی از روایات، راهنمایی کارگشا برای نزدیک شدن به حقیقت باشد.