بررسی پیوند معصومان با قرآن به لحاظ حکمی در روایات اقسام آیات

نشریه : علوم حدیث

نویسنده : پديدآورنده : فاطمه زهرا آل‌ابراهیم دهکردی
پديدآورنده : محمد کاظم رحمان ستایش

چکیده :

پیوند معصومان با قرآن مقوله‌ای است که در مطالعات تفسیر روایی اهمیتی ویژه دارد. شناخت این پیوند مبنای اصلی پایه‌ریزی تفسیر امام‌محور است. این نوع تفسیر به دنبال آن است که نمادهای آیات قرآن یعنی معصومان، دوستان یا دشمنان ایشان را نشان دهد. پیوند معصومان با قرآن به لحاظ حکمی در روایات اقسام آیات نمود یافته است. بر طبق این روایات حدود ثلث یا ربع آیات قرآن در مورد معصومان، دوستان یا دشمنان ایشان نازل شده است. به رغم آثار ارزشمند نگاشته شده در زمینه پیوند معصومان با قرآن، این پیوند از این حیث مورد بررسی قرار نگرفته است. پژوهش حاضر با رویکردی توصیفی تحلیلی، ابتدا به بررسی اعتبار روایات اقسام آیات در ساحت سند و سپس به بررسی این اعتبار در ساحت متن پرداخته است. بررسی‌ها نشان می‌دهد اندیشمندان نسبت به این روایات سه موضع پذیرش، انکار و استبعاد را اتخاذ کرده‌اند که دیدگاه مختار در این پژوهش، دیدگاه اول است. در این دیدگاه اعتقاد بر آن است که این روایات کثرت نقل و قوت دلالت دارند، لذا می‌توان آن‌ها را در شمار روایات معتبر به حساب آورد. به استناد تبیینی که از این روایات صورت می‌پذیرد، شبهات انکاری و استبعادی نسبت به مدلول این روایات قابل رفع است.