اسامى و اوصاف قرآن در نيايش ختم قرآن صحيفه سجاديه - صفحه 73

«مهوّن» ۱ يعنى آسان‏كننده؛ قرآن‏ـ طبق عبارت فوق و فقرات بعدى دعا ـ به اذن خداوند، آسان كننده‏ى منازل و موافقت آخرت است؛ كه مواقف و منازلى طولانى و هول‏انگيز است. اوّلين منزل آن ورود از دروازه‏ى مرگ است و سپس مراحل عالم برزخ و سپس دوران بعث و نشر و حساب و صراط....
در اين بخش از دعا، امام عليه ‏السلام ـ در قالب نيايش‏ـ ابواب معادشناسى را مى‏گشايد و آميزه‏اى شگفت از تضرّع و ابتهال و تواضع و التجاء به درگاه خدا و تذكر و بيدارگرى بر پايه آموزه‏هاى ژرف از آخرت‏شناسى مى‏آفريند، و اين همه را در فضايى ـ از دانش و توانِّ ـ قرآنى همراه با ارائه ساز و كارهاى علمى و اجرايى به تصوير مى‏كشد. از آن‏جا كه چاره‏اى جز اختصار و اجمال نيست، اين وصفِ گرانْ‏سنگِ «آسان‏كنندگى قرآن» ـ مسير حيات جاودان‏ـ را با اشاره به برخى نقاط عطف اين بخش از نيايش قرآنى امام عليه ‏السلام و به صورت فهرست‏وار اشاره مى‏كنيم:
الف‏ـ مرگ: «قرآن» به هنگام مرگ، مشقّت جان‏كندن، سختى آه و ناله و به شماره‏افتادن نفس‏هاـ همراه با صداى خِر خرِ گلو و....! را براى انسان آسان مى‏كند. (ش 121 تا 124): «كرب السياق و جهد الانين و ترادف الحشارج اذا بلغت النفوس التراقى و قيل من راق و تجلّى ملك الموت و.....»۲
ب‏ـ قبر وبرزخ «قرآن» ؛ «بركت دهنده (مبارك) ما در ورود به خانه فرسودگى (قبر)، و طول زيستن در ميان خاك و....» ۳ مى‏باشد (ش 7 و 6 و 125) اللّهمَّ صل على محمّد و آله، و بارك لنا فى حلول دار البلى و طول المقامة بين اطباق الثرى و اجعل القبور.... خير منازلنا...»
ج‏ـ هنگامه‏ى زنده‏شدن وخروج از قبرها (نشور): قرآن پوشاننده‏ى جامه‏هاى امان، از سختى عذاب در روز ترس بزرگ (يوم الفزع الأكبر؛ از اسامى قيامت) و در زمان

1.هان الامر يهون هونا (مثل قال): سهل لان: (كار را) ساده و ملايم كردن. و هوّن عليه تهوينا: سهّلَهُ. ر. ك. رياض السالكين ج ۵ ص ۴۷۰.

2.به اصل دعا مراجعه شود؛ كه به راستى تصويرى شگفت، آموزنده و تكان‏دهنده از واقعيت زمان مرگ را ارائه مى‏دهد.

3.به واسطه قرآن، تنگى لحدها فراخ، تاريكى قبرا روشن (ش ۱۳۵) و در صحنه‏ى قيامت از رسوايى گناهان پيشگيرى مى‏شود. (ش ۹ و ۱۲۸)

صفحه از 79