اين زمينه اين آيه چنين است:
1 ـ قرآن را، از باب تشبيه و تمثيل، ريسمان محكم خدا تعبير فرموده؛ چنان كه ريسمان و طناب را از مكان بلند، آويخته و به واسطه آن بالا مى‏روند. ^۱ گفته‏اند كه در اين وجه از مفردات آيه (حبل و اعتصام) معانى حقيقى (نه مجازى) اراده شده است.
2 ـ در اين وجه حبل استعاره از عهد و ميثاق آن است. براساس اين وجه؛ قرآن حبلى؛ يعنى عهد و ميثاقى دارد كه بايد بر آن پايدار و وفادار بود و نقض نكرد. ^۲
در وجه اخير اشاره‏اى به عهد و ميثاق خدا در قرآن شده است، كه با توجه به حديث متفق عليه ثقلين و روايات ديگرى كه ذكر شد، كه حبل الله همان عهد ولايت اللّه و ميثاق قرآن است؛ كه در وجود پيامبر اكرم صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله ‏وسلم و سنت ايشان متجلى است و بعد از پيامبر صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله ‏وسلم در عترت ايشان سريان يافته و همه امت مأمورند كه به آن معتصم و متمسك باشند و راه تفرقه نپيمايند كه تفرقه ـ از ريسمان قديم و صراط مستقيم خدا ـ به معناى هلاكت و گمراهى است.
15 ـ «الوسيله» : [و «السُّلَّم» و «السبب» و «الذريعة» ]:
(1 ـ 15) ـ الوسيله: وسيله چيزى است كه با آن به هدف نزديك مى‏شوند. قرآن به مؤمنان دستور مى‏دهد كه تقوا پيشه كنند. و ـ براى نجات از مهلكه‏ها و رسيدن به كمالات ـ به سوى خدا «وسيله» بگيرند ^۳ (مائده، 35). در اين دعاى شريف، «قرآن» به عنوان «وسيله خدائى»؛ براى هدايت و رشد و كمال: تا شريف‏ترين و بالاترين مراتب و درجات كرامت انسانى معرفى شده است (ش 71): «و اجعل القرآن وسيلةً لنا الى اشرف منازل الكرامة». چنان كه به دلالت عقل و وجدان، و ادلّه معتبر نقلى ديگر ـ كه برخى از آن‏ها در خود اين دعاى شريف به چشم مى‏خورد ـ پيامبراكرم صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله ‏وسلم و بعد از ايشان وسائل نجات و رشد و هدايت امت هستند. ^۴
(2 ـ 15) ـ السّلم : سُلّم نردبان و وسيله بالارفتن است. با سير در درجات معرفت و