با توجه به عبارت رسائل توحيدى، مى‏بينيم كه به عقيده ايشان، معرفت ذات بما هو ذات محال است و معرفت هيچ كس از معرفت اسم فراتر نمى‏رود. از اين امر مى‏توان نتيجه گرفت كه مراد ايشان در اينجا ـ كه صحبت از واقعيت مطلق و واجب الوجود مى‏كند ـ وجود ذاتى حضرت حق نمى‏باشد، بلكه وجود در مرتبه اسم و فعل الهى است. چنان كه در تفسير الميزان به آن تصريح فرموده و مى‏گويد:
إنّ جميع ما بأيدينا من الأحكام العقليّة ـ سواء فيذلك العقل النظري الحاكم بالضرورة و الإمكان، و العقل العملي الحاكم بالحسن و القبح المعتمد على المصالح و المفاسد ـ مأخوذة من مقام فعله تعالى، معتمدة عليه. فمن عظيم الجرم أن نحكّم العقل عليه تعالى فنقيّد إطلاق ذاته غير المتناهية، فنحدّه بأحكامه المأخوذة من مقام التحديد والتقييد....فإنّ في تحكيم العقل النظرى عليه تعالى حكماً بمحدوديّته. والحدّ مساوق للمعلوليّة، فإنّ الحدّ غير المحدود. والشيء لا يحدّ نفسه بالضرورة. ^۱
همه احكام عقلى ما ـ اعمّ از عقل نظرى كه حكم به ضرورت و امكان مى‏كند، و عقل عملى كه براساس مصالح و مفاسد، حكم به حسن و قبح مى‏كند ـ از مقام فعل خداى تعالى أخذ مى‏شود و بر فعل الهى تكيه دارد. پس تحكيم عقل بر خداى تعالى و تقييد اطلاق غير متناهى ذات و تحديد آن به احكام عقل كه از مقام تحديد و تقييد مأخوذ است، جرمى بزرگ است....زيرا در تحكيم عقل نظرى به خداى تعالى، حكم به محدوديت مى‏شود. و حدّ مساوى با معلوليت است. و روشن است كه حد، غير از موضوعى است كه حدّ بر آن بار مى‏شود. و ضرورى است كه شيء نفس خويش را تحديد نمى‏كند.
پس حكم عقل نظرى به وجود علّت و ضرورت آن براى معاليل و به طور كلى وجوب وجود خداوند سبحان، نمى‏تواند به خداى واقعى حقيقى بوده باشد، زيرا روشن است كه احكام عقل نظرى، مانند عقل عملى، از نظر ايشان به هيچ وجه در مورد خودِ خداى تعالى جارى نيست، و نهايت شمول احكام عقلى، افعال الهى اند. بنابر اين وجود مطلق و واقعيّت مطلق كه عقل به آن مى‏رسد، هيچ‏گاه با ذات الهى همسانى و انطباق