مىدانند. ۱
مجلسى اول و افندى معتقدند كه بين اين دو منافاتى نيست، چنانكه از اجازات صحيفه معلوم مىشود كه اين دو عالم بزرگوار، هر دو از سيّد اجلّ بهاءالدين شرف روايت كردهاند.
با اين حال نهايت آنچه كه از نسخه شهيد برمىآيد، اين است كه نسخه به خط ابن سكون بوده و گوينده اول همين شخص است. بعد عميد الرؤساء بر نسخه ابن سكون اجازهاى براى ابن معيّه نگاشته با حق اجازهاى كه از طرف سيد بهاءالشرف داشته است. بنابراين گوينده حدثنا در نسخه نمىتواند او باشد.
نكته مهم اين است كه ثمرهاى علمى براى مشخص كردن اين گوينده وجود ندارد، چرا كه عميدالرؤساء و ابن سكون هر دو در يك طبقهاند و هر دو از شاگردان ابن عصار نحوى بودهاند. و در اجازات صحيفه كه به شهيد منتهى مىشوند، مىبينيم كه او به اسناد خود از اين دو و آنان نيز از بهاءالشرف صحيفه را روايت كردهاند. ۲
تا اينجا بحث ما راجع به نسخه شهيد و شرح اصول آن و معرفى كاتبان آنها به پايان رسد.
از آنجا كه سند اين نسخه به بهاءالشرف مىرسد، بحث در اينجا از اصالت و اسناد نسخه به اسناد روايى مىرسد. بنابراين شايسته است كه راويان صحيفه مشهور، از قبل از شهيد و بعد از وى تا گوينده حدّثنا را ذكر كنيم، تا طبقات راويان اين صحيفه براى خوانندگان عزيز روشن گردد.
مبحث پنجم: طرق روايت صحيفه مشهور
كيفيت نسخه صحيفه مشهور و اصولى كه از آن روايت شده، روشن شد. اكنون اين
1.ـ شرح صحيفه ميرداماد: ۵۶، رياض السالكين ۱: ۵۳.
2.ـ ر. ك: الفرائد الطريفه: ۱۶، خاتمه مستدرك الوسائل ۳: ۵۲، نورالانوار سيد جزايرى (كه نسخهاش نزدماست)، الرسائل الرجاليه ابوالمعالى كلباسى ۲: ۵۶۱ ـ ۵۷۱.