سپس خود در جواب اين اشكال مىگويد: «ممكن است سماع صحيفه در سنين پايين وى، و باقى روايات در بزرگسالى بوده باشد، چنانچه اكنون نيز متعارف و معمول است.»
در تأييد اين مطلب مىتوانيم بگوييم كه ابوعلى دايى ابن ادريس بوده، چنانكه در شرح حالش گذشت. پس روايت از وى بعيد نيست. ۱
مجلسى دوم رحمه الله به نقل از والد خود رحمه الله در فرائد الطريفه فى شرح الصحيفة الشريفه در مورد سندى كه در حاشيه نسخهها آمده، مىگويد: «اينكه گوينده «حدثنا» در اينجا ابن ادريس باشد و از ابوعلى بن شيخ با يك يا دو واسطه نقل مىكند، ظاهرا با نقل بىواسطه او منافاتى ندارد، چرا كه ابوعلى مدت طولانى عمر كرده است... .» ۲
اما خود به اين مطلب قانع نشده و در ردّ آن مىگويد: «اين قضيه بسيار بعيد است، چرا كه ابن ادريس از ابوعلى، غالبا ـ توسط الياس بن ابراهيم حائرى و او از حسين بن رطبه از ابوعلى يا ؛ از عربى بن مسافر از الياس بن هشام و ابوعلى قاسم بن محمدبن عماد طبرى و هر دو از ابوعلى روايت مىكند و نيز از حسين بن رطبه از ابوعلى روايت مىكند و روايت ابن ادريس از ابوعلى بدون واسطه ذكر نشده است.» ۳
بر كلام علامه مجلسى مىتوان افزود كه آخرين تاريخى كه از زندگانى ابوعلى طوسى به ما رسيده است، در اسانيد روايى عماد طبرى است كه از او در بشارة المصطفى روايت مىكند و به سال 515 هـ بازمىگردد. بنابراين روايت ابن ادريس (تولد : سال 486 هـ) از ابوعلى طوسى بدون واسطه بعيد مىنمايد.
بدين لحاظ مجلسى مىگويد: «ظاهرا گوينده حدثنا، ابن ادريس نيست. گوينده آن يا رطبه يا ابوالقاسم طبرى يا ديگرى است و كاتب آن، ابن ادريس مىباشد.»
اما با اين حال در يكى از اجازات خود به شاگردانش مىنويسد: «ابن ادريس بدون واسطه از ابوعلى طوسى روايت كرده چنانكه در صحيفهاى كه به خط ابن ادريس نزد او موجود مىباشد، آمده است.» ۴
1.ـ ر. ك: لؤلؤة البحرين: ۲۷۸.
2.ـ الفرائد الطريفه: ۱۸ ـ ۱۹.
3.ـ منبع سابق.
4.ـ بنگريد: شرح صحيفه مجلسى؛ بحارالانوار ۱۱۰: ۱۶۲.
