حكمتهاى علوى در سروده‏هاى عربى - صفحه 44

احمد بن يوسف كاتب سروده: [شرح نهج‏البلاغه، ابن ابى الحديد، ج 19، ص 337 ]:



المالُ للمرءِ فى معيشتهخَيرٌ منَ الوالدينِ و الولدِ
و اِنْ تَدُمْ نعمةٌ عليكَ تَجِدْخيرا من المالِ صحّةَ الجَسَدِ
و ما بمَنْ نالَ فَضْلَ عافيةٍوقوتَ يومٍ فقرٌ إلى أحدِ
يعنى: دارايى براى آدمى، بهتر از پدر و مادر و فرزند است. چنانچه نعمتى بر تو پاينده باشد، خواهى دريافت كه تندرستى بهتر از ثروتمندى است. آنكه تندرست است و غذاى روزانه خود را دارد، نيازمند به كسى نيست.
۵۷ ـ لا تَغْفُلْ فَلَسْتَ بمَغفولٍ عنكَ. (بخشى از حكمت 381).
متنبّى سروده: [ديوان، به شرح برقوقى، ج 1، ص 108 ]:
«اِنّا لَنَغْفُلُ و الأيّامُ فِى الطّلبِ»
يعنى: همانا ما در غفلت به سر بريم، و حال آنكه روزگار در جستجو است.
۵۸ ـ رُبَّ قَولٍ اَنْفَذُ مِن صَوْلٍ. (حكمت 384)
اَخْطَل سروده: [العقد الفريد، ج 2، ص 280]:
«و القولُ يَنْفُذُ ما لا تَنْفُذُ الاِبَرُ»
يعنى : گفتار جارى مى‏شود (و كار گرمى گردد)، در جايى كه سوزن‏ها كارگر نيست.
۵۹ ـ القلبُ مُصْحَفُ البَصَرِ. (حكمت 399).
ابو تمّام سروده: [ديوان، ص 492]:



و قد يَسْتُرُ الانسانُ باللفظِ فعلَهفَيُظْهِرُ عنه الطرفُ ما كانَ يَسْتُرُ
يعنى: گاه آدمى مى‏خواهد كه با گفتار، كردار خود را بپوشاند؛ ليك ديدگانش آن را بر مَلا مى‏سازد.
ابن بَسّام گويد: [محاضرات الادباء، ج 3، ص 7؛ مجمل الاقوال، ورق 99 ب ]:



اَلا اِنّ عينَ المرءِ عنوانُ قَلْبِهتُخَبّرُ عَنْ أسرارِه شاءَ أمْ أبى
يعنى: هان ! ديده آدمى نشانه دل اوست و از رازهاى دل خبر مى‏دهد، دل چه بخواهد چه نخواهد.
۶۰ ـ لا تَجْعَلَنَّ ذَرَبَ لِسانِكَ عَلى مَنْ اَنْطَقَكَ، و بَلاغةَ قَوْلِكَ على مَنْ سَدَّدَكَ. (حكمت 401)

صفحه از 59