«بين يدي السّاعة فتن كقطع الليل المظلم، يصبح الرّجل منكم مؤمنا و يمسي كافرا. و يمسى مؤمنا و يصبح كافرا. يبيع اقوام دينهم بعرض الدّنيا». ۱
«قبل از ظهور، فتنههايى چون تيرگىهاى شب فرو ريزد. انسان اوّل صبح ايمان دارد و آخر روز ايمانش را از دست مىدهد. اوّل شب مؤمن است و پايان شب ايمانش از او گرفته مىشود. اقوامى از مردم، دين خود را به چيزى اندك از متاع زودگذر دنيا مىفروشند.»
از كلام امام صادق عليه السلام استفاده مىشود كه وضع زمان غيبت، وضعى آرام و بىدردسر نيست. در چنين وضعى كه انسان نبايد از خطراتى كه دينش را تهديد مىكند، غافل شود. غفلت از اين مسأله همان و از دست رفتن دين همان. اين يكى از انواع امتحانهاى سختى است كه در عصر غيبت گريبانگير شيعه است. براى حفظ دين در اين زمان، بايد به شدّت مراقب بود؛ زيرا راههاى انحرافى، براى از دست دادن اعتقادات سالم بيشتر از هر زمانى وجود دارد. حال اگر كسى با همهى سختىها و دشوارىهاى زمان غيبت، بر معرفت امام عليه السلام و قبول ولايت ايشان ثابتقدم باشد و از مسير ايمان خارج نگردد، بسيار ارزشمند و تلاش او فوقالعاده قيمتى است؛ لذا در احاديث، نگهداشتن دين در عصر غيبت، به نگهدارى آتش در كف دست تشبيه شده است.
چنين كسانى كه به امام غايب و دور از ديدگان ايمان آوردهاند، بر كسانى كه زمان حضور پيامبر و ائمّه عليهم السلام را درك كرده و با ديدن نشانههاى آشكار، تسليم شدهاند، برترى و فضيلت دارند.
رسول خدا صلى الله عليه و آله وسلممىفرمايند:
«يا على، و اعلم انّ اعجب النّاس ايمانا و اعظمهم يقينا قوم يكونون في آخرالزّمان، لم يلحقوا النبّى و حجبتهم الحجّة، فآمنوا بسواد على بياض.» ۲
«اى على، بدان كه شگفتانگيزترين مردم در ايمان و بزرگترين آنها در يقين، گروهى هستند كه پيامبر را نديدهاند و امام از ديدگان آنها پوشيده است، پس به
1.كامل سليمان، روزگار رهايى، ترجمهى علىاكبر مهدىپور، نشر آفاق ۲ / ۷۰۵، ح ۹۷۸.
2.شيخ صدوق، كمالالدّين و تمامالنعمه، ترجمهى منصور پهلوان، قم سازمان چاپ و نشر دارالحديث، باب ۲۵ ح ۸.