تنوع ديدگاه در تبيين اصطلاح احصان ميان مفسران و فقيهان مسلمان وجود دارد. از اين رو، آراي مختلفي در اصطلاح شناسي احصان در لغت و فقه اسلامي مطرح شده است. عدم رعايت شرط احصان در روابط زناشويي مجازات رجم را به دنبال دارد، لكن تحقق احصان شرايطي از جمله تاهل، اسلام، عدم عذر در استمتاع از همسر، و... دارد؛ رجم فاقد پشتوانه قرآني در مصحف فعلي از قرآن است و آيهاي ناظر به آن وجود ندارد، اما برخي از صحابه در مرحله جمع و تدوين قرآن، ادعاي قرآني بودن دليل اثباتي حكم رجم را نمودند، لكن به دليل فقدان شاهد، ادعاي آنان پذيرفته نشد. ميان برخي از صحابه و گروه‌هاي خوارج و معتزله در خاستگاه مجازات رجم اختلاف جدي وجود دارد. تنها دليل اثبات مشروعيت رجم، سنّت فقهي است كه جان برتُن كوشيده است پيشينه تاريخي آن را از عصر پيامبر صلي الله عليه و آله ، صحابه تا عصر تابعان و ائمه مذاهب فقهي گزارش كند و توصيفي از رجم در اديان مسيحيت، يهود و كتاب مقدس ارائه كرده است.
3. جوامع حديثي مسلمين: كتابت و اسناد
يكي از عرصه‌هاي مورد توجه غربيان در حديث پژوهي، مسائل مربوط به زمينه‌هاي تاريخي پيدايش، شكل گيري و سازواره دروني و شيوه‌هاي ارائه احاديث در جوامع حديثي مسلمين است كه هماره براي آنان با پرسشهايي همراه بوده و خود پژوهشهايي را در صدد يافتن پاسخ به اين پرسشها انجام داده اند؛ سه مسأله كتابت، اسناد و روش از جمله مسائل مهم مطرح در باره جوامع حديثي مسلمين است كه معركه آراي برخي از مستشرقان شده است؛ غربيان در بررسي مسائل سه گانه مذكور بيشتر به عصر صحابه و دوره تدوين جوامع حديثي نخستين نظر داشته و منابع حديثي متاخر، كمتر مورد توجه آنان در اين موضوع قرار گرفته است. آشنايي با ديدگاه‌هاي مستشرقان در اين موضوع ميتواند در نقد آنها مفيد باشد و زمينه را براي نقد و پاسخگويي به شبهات آنان برگشايد. در نگاه مستشرقان جوامع حديثي نخستين و كهن مسلمين به لحاظ بررسي خاستگاه تاريخي احاديث از اهميت زيادي برخوردار هستند و در تحليل اعتبار تاريخي روايات و اثبات قدمت زماني آنها، بسيار ره‌گشا هستند؛ برخي از مستشرقان همانند گلدزيهر و شاخت، سعي داشتند در اعتبار تاريخي روايات گزارش شده در منابع حديثي قرنهاي سوم و چهارم هجري، ترديد ايجاد كنند و احاديث آنها را متعلق به تاريخي دورتر از رحلت پيامبر صلي الله عليه و آله و نزديك به عصر محدثان و فقيهان نخستين، ميدانستند. اين ديدگاه و مباني آن در دهه‌هاي اخير از سوي برخي محققان مسلمان و غربي نقادي شده است.
1 ـ 3. كتابت حديث
گلدزيهر۱ ، شاخت۲ ، و مايكل كوك۳ ، از جمله مستشرقان مشهوري هستند كه به موضوعِ بحث برانگيز «كتابت و نقل حديث» در نوشته‌هاي خود توجه خاصي نشان داده و مقالاتي را در بررسي اين مسأله نشر
