ب ـ آراء دانشمندان و صاحبنظران در مورد كافى شريف

1. فيض كاشانى در كتاب وافى مى گويد: تمام آنچه كتب اربعه بخصوص اشرف، اتم اجمع و مطمئن ترين آنها يعنى كافى دارند، وافى داراست .مرحوم كلينى در هر حديثى تمام سلسله سند بين خود و معصوم را ـ بجز موارد نادرى كه از خود اصل نقل مى كند ـ مى آورد.
2. شهيد اول و محقق كركى معتقدند كه در ميان اصحاب، كسى مانند مؤلف كافى عمل نكرده است. تا جايى كه شهيد در كتاب ذكرى به دنبال آوردن روايت مرسلى در استخاره مى گويد: مرسل بودنش عيبى ندارد، زيرا كلينى در كافى وشيخ در تهذيب آورده اند.
3. ابن اثير، امام رضا عليه السلام ومرحوم كلينى را به ترتيب، احياء گرمذهب شيعه در قرن دوم و سوم هجرى خوانده است ^۱ .
4. علامه مجلسى كه اصولاً گفتار كلينى را در غايت متانت ومشتمل بر فوايد فراوان مى داند از او روايت نقل مى كند.
5 و6. علامه حلى در مختصر و نجاشى در رجال، مرحوم كلينى را شيخ اصحاب و مطمئن ترين مردم در نقل حديث دانسته اند كه كافى را در مدت بيست سال تدوين نموده است.
8 و 7. شيخ مفيد و محدث نورى كتاب كافى را بزرگترين و سودمندترين كتب شيعه مى خوانند و مرحوم نورى ، دلايل سودمندى و جامعيت كافى را نيز مى آورد.
9. مرحوم سيد ابن طاووس در كشف المحجة از كافى روايت مى آورد و مى گويد: كلينى در زمان امام حسن عسكرى عليه السلام متولد شدو در زمان وكلاى امام عصر زيست و قبل از رحلت على بن محمد سمرى (آخرين نائب خاص امام عصر عليه السلام ) ، وفات كرده است.ا ينكه مرويات كلينى در زمان نواب خاص امام زمان عجل الله تعالى فرجه بوده، قرينه روشنى بر صحت كتابهايش مى باشد. زيرا او مى توانسته از اوضاع واحوال كتب و مآخذ ـ در صورت ترديد ـ از نواب خاص سؤال كند. به ويژه كه از خود نواب خاص و