گاه نيز از عرضه حديث بر قرآن استفاده نموده است. مانند: «هذا الخبر (عنه ص أنه قال من نيح عليه فإنه يعذب بما نيح عليه) منكر الظاهر لأنه يقتضي إضافة الظلم إلى الله تعالى ... و قد نزه الله تعالى نفسه بمحكم القول عن ذلك فقال جل و عز وَ لا تَزِرُ وازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرى فلا بد أن نصرف ما ظاهره بخلاف هذه الأدلة إلى ما يطابقها إن أمكن أو نرده و نبطله.» ۱
5- استفاده نکردن از روايات به طور معمول
در مورد تنزيه پيامبر گرامي اسلام(صلي‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم) اشکالات را در دو قسمت مطرح نموده است. ابتدا به ذکر آياتي که شبهه‌ي عدم عصمت ايشان را به ذهن متبادر مي‌کند، پرداخته و سپس از رواياتي که به آن حضرت منسوب شده و دربردارنده‌ي شبهه‌اي است، سخن به‌ميان آورده که سيّد مرتضي، به تأويل، توضيح و يا ردّ آنها همّت گمارده است؛ در واقع، اين دسته‌ي روايات باعث پديد آمدن شبهه‌ي عدم عصمت پيامبر اسلام نيست؛ بلکه ملزم شدن به معناي ظاهري آنها، موجب نسبت ظلم به خدا و يا قايل به جسماني بودن خدا مي‌شود و برخي ديگر نيز با ادله عقلي ناسازگار است؛ از جمله:
«أن رسول الله ص قال إن إبراهيم ع ما كذب متعمدا قط إلا ثلاث مرات كلهن يجادل بهن عن دينه قوله إِنِّي سَقِيمٌ ... و قوله بَلْ فَعَلَهُ كَبِيرُهُمْ و قوله لسارة إنها أختي لجبار من الجبابرة لما أراد أخذها.»
سپس مي‌نويسد: «از آن‌جا که با ادله‌ي عقلي عصمت پيامبران را اثبات کرديم، لذا اگر روايتي بر خلاف آن مشاهده نموديم، که قابل تأويل صحيحي نبود، حکم به کذب و ساختگي بودن آن مي‌کنيم.»۲
6ـ دو منهج به‌عنوان معيار قبول روايات
با توجّه به نحوه‌ي برخورد سيّد مرتضي با عبارتي که در تفسير آيه «لا تَكُونُوا كَالَّذِينَ آذَوْا مُوسى فَبَرَّأَهُ اللَّهُ مِمَّا قالُوا... .» مبني بر عيب دستگاه تناسلي حضرت موسي، مي‌توان به دو منهج وي به‌عنوان معيار قبول روايات دست يافت:
أ) نمي‌توان به تمامي نظرات اهل تفسير اعتماد کرد؛ زيرا برخي از آن ديدگاه‌ها، اگر چه روايتي را به دنبال داشته باشد، عقل از پذيرش آن سر باز مي‌زند.
ب) مرض‌هايي را که موجب تنفر عمومي مي‌گردد، نمي‌توان به پيامبران نسبت داد، اگر چه روايتي در اين زمينه وارد شده باشد.
1.(ص۱۲۴.)
2.. و روايات ديگري مانند: «عن النبي ص أن النار تَقُولُ هَلْ مِنْ مَزِيدٍ إذا ألقي أهلها فيها حتى يضع الرب تعالى قدمه فيها فتقول قط قط ... . عن النبي صأنه قال إن الميت ليعذب ببكاء الحي عليه. النبي ص يقول إن قلوب بني آدم كلها بين إصبعين من أصابع الرحمن يصرفها كيف شاء. عن النبي ص أنه قال إن الله خلق آدم على صورته و...» که مؤلّف کتاب، به هرکدام جواب داده است.
