بازشناسي هندسه ي علوم حديثي - صفحه 168

(در ساليان اخير، بسياري از متون حديثي شيعه با اين روش، تصحيح و چاپ شدند كه از اين جمله مي‌توان به تصحيحاتي كه استاد علي اكبر غفّاري بر كتاب‌هايي همانند كافي، تهذيب، كتاب‌هاي شيخ صدوق نموده‌اند، اشاره كرد.)۱

جمع‌بندي

آنچه قصد نويسنده از نوشتن اين مقاله بود، بيان برخي از دانش‌هايي است که راهنماي طالبان معارف ديني از سخنان اهل‌بيت(عليهم‌السلام) به‌عنوان يکي از منابع فهم دين و راه رسيدن به سعادت است.
در اصل اين دسته از علوم، که در گذر زمان و برخي از ايشان به سفارش اهل‌بيت(عليهم‌السلام) تدوين گشته‌اند، راه روشن و مشخصي است که گريزي از آن براي فهم حديث نمي‌باشد و بي‌تفاوتي نسبت به اين دانش‌ها و عدم بهره‌گيري از ايشان، شخص را با نقص در فهم و اخذ حديث مواجه خواهد کرد.
اين دسته از علوم به دو دسته‌ي اصلي تقسيم مي‌شدند. دسته‌اي از علوم بودند که در پذيرش و يا ردّ حديث، نقش مستقيم داشتند. اين دسته عبارت هستند از:
1) علم رجال که وظيفه‌ي اصلي آن، تمييز راويان ثقه و قابل اعتماد در حديث از راويان غير قابل اعتماد و جعل کننده‌ي حديث است.
2) علم درايه الحديث که به بيان اصطلاحات مطرح در کليه‌ي دانش‌هاي حديثي مي‌پرداخت.
3) منبع‌شناسي که گاه سبک‌شناسي را نيز در کنار آن مطرح مي‌کنند، به تبيين و توصيف هريک از کتاب‌هاي حديثي پرداخته و سبک و شيوه‌ي نگارش هر کدام را با ذکر هدف آن تبيين مي‌کند.
دسته‌اي ديگر از اين علوم عبارتند از علومي که در فهم مقصود اهل‌بيت(عليهم‌السلام) دخالت دارند. اين علوم عبارتند از:
1) علم " فقه الحديث" که با بيان سير منطقي ما را در رسيدن به مقصود اصلي معصوم(عليهم‌السلام) از کلامش ياري مي‌رساند.
2) علم " تاريخ حديث" که به‌عنوان علم ابزاري در کنار منبع‌شناسي راهي براي فهم بهتر احاديث با توجّه به دوران‌هاي حديثي است.

1.. براي مطالعه‌ي بيشتر در اين موارد مي‌توانيد به منابع زير مراجعه فرماييد: آشنايي با جوامع حديثي شيعه و اهل سنّت نوشته‌ي علي نصيري؛ آشنايي با متون حديث و نهج البلاغه نوشته‌ي مهدي مهريزي؛ جوامع حديثي شيعه نوشته‌ي هادي حجت؛ آشنايي با تاريخ و منابع حديثي نوشته‌ي سيّد محمّد کاظم طباطبايي؛ سبک‌شناسي کتب حديثي نوشته‌ي مهدي غلامعلي.

صفحه از 169