بازشناسي هندسه ي علوم حديثي - صفحه 163

اصطلاحات در اين علم

در اين علم به 7 دسته از اصطلاحات پرداخته مي‌شود که در اين‌جا به برخي از اين اصطلاحات اشاره مي‌شود:

از جمله‌ي اصطلاحاتي که در اين علم بدان اشاره مي‌شود، مي‌توان موارد زير را اشاره نمود:
سند، متن، خبر متواتر، خبر واحد، شيخ، طبقه، حديث قدسي، صحابي، تابعي، مخضرم، مسند، متصل، مرفوع، موقوف، مقطوع، مضمر، مشهور، شاذ (نادر)، منکر، مستفيض، معلق، نص، ظاهر، مشکل، غريب، مقبول، معتبر، مطروح و... .۱

تاريخ حديث

يكي از علومي كه در كنار فهم و حتّي در پذيرش حديث به يك عالم حديثي ياري مي‌دهد، تاريخ حديث است.۲
علم تاريخ حديث، علمي است كه به بررسي دوران‌هاي گوناگون حديثي مي‌پردازد يا به عبارتي ديگر، علمي است كه به بررسي دوران‌هاي مختلف حديثي از حيث نگارش، تدوين و هم چنين توصيف فضاي صدور حديث مي‌پردازد.۳

1.. براي مطالعه‌ي بيشتر مي‌توانيد به کتاب‌هاي مربوط در اين زمينه‌ رجوع نماييد: علوم حديث و مصطلحات آن نوشته‌ي صبحي صالح؛ فرهنگ اصطلاحات حديث نوشته‌ي محمّد يوسف حريري؛ علم الحديث نوشته‌ي کاظم مدير شانه‌چي؛ درس‌نامه‌ي درايت الحديث نوشته‌ي سيّد رضا مؤدب؛ درايت الحديث نوشته‌ي استاد جعفر سبحاني.

2.. برخي برآنند كه شاخه‌اي ديگر در علم تاريخ حديث به‌نام تاريخ علوم حديثي قرار دهند، امّا آنچه به نظر مي‌رسد؛ اين است كه بررسي تاريخ علوم حديثي وابسته به همان علم و جايگاه بحث از آن در همان علم است.

3.. جريان شناسي تاريخ حديث شيعه، بيانگر اهميت نگارش حديث در ميان طرفداران اهل‌بيت(عليهم‌السلام) است. در حالي كه خلفا بنابر هر دليلي از نگارش احاديث ممانعت مي‌كردند و حتي در مواردي از نقل سخنان پيامبر(صلي الله عليه و آله وسلم) باز مي‌داشتند؛ امّا پيامبر(صلي الله عليه و آله وسلم) و جانشينان معصومش(عليهم‌السلام) همواره بر نگارش احاديث پافشاري مي‌كردند. براي مطالعه‌ي بيشتر به کتاب « تاريخ حديث شيعه (۱) » نوشته‌ي استاد کاظم طباطبايي مراجعه شود.

صفحه از 169