پرداختن به مطالعات تطبيقی ميان اديان امری ضروری و مهم است

پایگاه حدیث نت: بسياری از آيات قرآن كريم از نظر موضوعی با متون مسيحی و يهودی مشترك اند، و در ميان متون مسيحی و يهودی قرائن و نكات بسياری وجود دارد كه به تبيين و كشف عمق آيات و مفاهيم متعالی آن كمك شايانی می‌كند.

علامه سيدسامی البدری از انديشمندان حوزه علمیه نجف در حاشیه بازدید از مؤسسه علمی ـ فرهنگی دارالحدیث، در مصاحبه با پایگاه حدیث نت گفت: از پژوهشكده علوم و معارف حديث بازديد كردم و با كارهای مهمی كه در اين مجموعه عظيم و پرارزش در دست انجام است آشنا شدم. يكی از آرزوها و آمال علامه بزرگوار و انديشمند فرزانه سيدمرتضی عسكری تحقق چنين پژوهشكده‌ای در حوزه حديث بود كه برای آن برنامه‌ريزی هم کرده بود. به نظر من آنچه آن علامه بزرگوار درصدد ايجاد آن بود، به حق و به شايستگی تمام، در اين مجموعه عظيم تحقق يافته است و خدای متعال توفيق اين كار مهم را در حوزه حديث شيعه به آيت‌الله ری‌شهری عنايت كرده است .
این محقق مطالعات تطبیقی ادیان افزود: در ميان گروه‌های پژوهشی نسبت به گروه تفسير و كار بسيار مهمی كه در آن صورت می‌گيرد يك پيشنهاد دارم. اكنون در اين گروه به جمع‌آوری و تنظيم متون روايی مرتبط با تفسير آيات پرداخته می‌شود اعم از اين كه در متون به دست آمده تفسير آيه صريحا صورت گرفته باشد يا متن به نحوی دلالت بر تفسير آيه داشته باشد. كه كار بسيار مهم و ارزشمندی است. پيشنهاد می‌دهم در اين حركت تفسيری علاوه بر متون اسلامی، متون مسيحی و يهودی كه دخالت در معنای آيه دارد، و به نوعی در تكامل مفهومی آيات و كيفيت تفسير آن‌ها تأثيرگذار است نيز در ضمن اين مجموعه مورد دقت قرار گيرد. زيرا بسياری از آيات قرآن كريم از نظر موضوعی با متون مسيحی و يهودی مشترك اند ، و در ميان متون مسيحی و يهودی قرائن و نكات بسياری وجود دارد كه به تبيين و كشف عمق آيات و مفاهيم متعالی آن كمك شايانی می‌كند.
وی با ذکر نمونه‌ای از این مفاهیم الهی تصریح کرد: به‌عنوان مثال در قول خدای متعال كه می فرمايد: «أَوْ كَالَّذِی مَرَّ عَلَى قَرْیَةٍ وَ هِیَ خَاوِیَةٌ عَلَى عُرُوشِهَا قَالَ أَنَّى یُحْیِی هٰذِهِ اللَّهُ بَعْدَ مَوْتِهَا فَأَمَاتَهُ اللَّهُ مِائَةَ عَامٍ ثُمَّ بَعَثَهُ» برای فهم اين آيه، جمع‌آوری و تخريج روايات شيعه و سنی به تنهايی كفايت نمی‌كند و حقايق عميق نهفته در اين آيه را روشن نمی‌كند. اين آيه از معجزات قرآن كريم است كه در پرتو اين بررسی‌ها به‌خوبی جايگاه اعجازی آن روشن خواهد گشت.
اعجاز قرآن كريم از دو جهت قابل تأمل است: يك جهت توجه به اين كتاب به‌عنوان معجزه نبی مكرم اسلام(ص) از آن جهت كه آوردن مانند اين كتاب فراتر از توان بشر است.
و جهت ديگر موضوعات و آيات و نظرات خاص كه در اين كتاب مطرح شده است يعنی جزئيات اين كتاب كه از زوايای گوناگون اعجاز بودن آن‌ها آشكار می‌شود و كليدهای فراوانی را از علم ودانش را در اختيار بشر قرار می‌دهد.
رئیس مؤسسه تراث نجف عراق، بیان داشت: روند صحيح يك پژوهش نيز ايجاب می‌كند كه تمامی منابع و مصادر مرتبط با موضوع مورد كاوش و بررسی قرار گيرد تا تحليل كامل و جامعی نسبت به موضوع صورت گرفته و نتايج به دست امده قابل اعتماد باشد. بر اين اساس ضروری است كه علاوه بر متون اسلامی، متون مسيحی و يهودی را نيز مورد بررسی قرار دهيم. آنچه كه بسيار عجيب است اين نكته است كه من در بررسی اين موضوع در منابع مسيحی و يهودی يافته ام .
به‌عنوان نمونه آيه مباركه «وَنَجَّیْنَاهُ وَ لُوطاً إِلَى الْأَرْضِ الَّتِی بَارَكْنَا فِيهَا لِلْعَالَمِينَ» كه در آن، مكان اين سرزمين مقدس مورد اختلاف است در پرتو بررسی‌های علمی صورت گرفته ميان متون مقدس و توجه به آيات مرتبط به اين موضوع مانند آيه « وَقُلْ رَبِّ أَنْزِلْنِی مُنْزَلاً مُبَارَكاً وَ أَنْتَ خَیْرُ الْمُنْزِلِينَ» و آيه شريفه « وَقَالَ ارْكَبُوا فِيهَا بِسْمِ اللَّهِ مَجْرَاهَا وَ مُرْسَاهَا إِنَّ رَبِّی لَغَفُورٌ رَحِيمٌ» و حركت تطبيقی ميان متون مسيحی و يهود و آثار و بقايای باستان‌شناسی و زبان‌های اوليه، به تبيين آن پرداخته‌ايم كه در مقاله علمی «النجف مرسی سفينة نوح» در مجله «تراث النجف» منتشر شده است . و اين چنين پژوهش برای اولين بار در جهان اسلام اتفاق می‌افتد كه در آن از ۱۲ زبان بهره گرفته شده است.
استاد حوزه تاريخ و سيره اظهار کرد: امروز برای پرداختن به اينگونه پژوهش‌های جدی ميان اديان با محوريت كتاب‌های مقدس امری مهم و امكان‌پذير است چراكه منابع كافی برای اين تحقيقات در اختيار ما وجود دارد.
چنين پژوهشی از تأثيرات گسترده‌ای برخوردار است و مصاديق و موضوعات بسياری هست كه می توان آن را در اين گونه تحقيقها مورد بررسی قرار داد.
توجه به متون مسيحی و يهودی در كنار متون اسلامی می‌تواند به‌خوبی تأثير اين كار را در درك عميق‌تر نسبت به آيات قرآن كريم نمايان سازد و جايگاه قرآن كريم را به‌عنوان كتابی كه به تعبير خدای متعال تصديق كننده كتب آسمانی و مهيمن بر آن‌ها است برای ما تبيين می‌نمايد.
گفتنی است، علامه سیدسامی البدری از عالمانی است، که در حوزه مطالعات تطبیقی میان ادیان ابراهیمی، آثار مهمی مانند: دراسات اسلامیه مسیحیه یهودیه ارائه کرده است.
وی روز یکشنبه، ۷ اسفندماه از پژوهشکده علوم و معارف حدیث و بخش‌های مختلف مؤسسه علمی ـ فرهنگی دارالحدیث بازدید کرد.