او را مشغول نماز خواندن يافت. عثمان با ديدن پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله نمازش را [به پايان رساند و] سلام داد. پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله به او فرمود: «اى عثمان ! خداوند متعال، مرا با رهبانيت نفرستاده ؛ بلكه با آيين حق‌گرا و ساده و آسان، فرستاده است. من، هم نماز مى‌خوانم، هم روزه مى‌گيرم و هم با همسرم مى‌آميزم. پس هر كه آيين مرا دوست دارد، بايد از سنّت من پيروى كند، و آميختن با همسر، از سنّت من است».۱
2 / 7
نظم
۲۷.امام على عليه‌السلامـ در باره زندگى درونى پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله ـ: هر گاه به خانه مى‌رفت، وقت خود را سه قسمت مى‌كرد: يك قسمت براى خداوند متعال، يك قسمت براى خانواده، و يك قسمت براى خود. سپس قسمت خود را بين خود و مردم، تقسيم مى‌كرد و خواص را مى‌پذيرفت و به وسيله آنان، علوم و آداب و مسائل را به عموم مردم انتقال مى‌داد۲ و چيزى از وقت خود را از مردم، دريغ نمى‌نمود و در مورد قسمت امّت، روش او اين گونه بود كه اهل فضل را با اجازه دادن به آنها به اندازه فضلشان در دين، بر ديگران ترجيح مى‌داد. بعضى از آنان (مردم)، يك حاجت داشتند، بعضى دو حاجت، و بعضى بيشتر.۳
1.. جاءَتِ امرَأَةُ عُثمانَ بنِ مَظعونٍ إلَى النَّبِيِّ صلى‌الله‌عليه‌و‌آله فَقالَت : يا رَسولَ اللّه‌ِ ، إنَّ عُثمانَ يَصومُ النَّهارَ ويَقومُ اللَّيلَ !
فَخَرَجَ رَسولُ اللّه‌ِ صلى‌الله‌عليه‌و‌آله مُغضَبا يَحمِلُ نَعلَيهِ ، حَتّى جاءَ إلى عُثمانَ فَوَجَدَهُ يُصَلّي ، فَانصَرَفَ عُثمانُ حينَ رَأى رَسولَاللّه‌ِ صلى‌الله‌عليه‌و‌آله ، فَقالَ لَهُ : يا عُثمانُ ، لَم يُرسِلنِي اللّه‌ُ تَعالى بِالرَّهبانِيَّةِ ، ولكِن بَعَثَني بِالحَنيفِيَّةِ السَّهلَةِ السَّمحَةِ ، أصومُ واُصَلّي وأَلمِسُ أهلي ، فَمَن أحَبَّ فِطرَتي فَليَستَنَّ بِسُنَّتي ، ومِن سُنَّتِيَ النِّكاحُ الكافي : ج ۵ ص ۴۹۴ ح ۱ ، بحار الأنوار : ج ۲۲ ص ۲۶۴ ح ۳ .
2.. يا پس از فراغت از جلسه با خواص، به كارهاى عموم مردم رسيدگى مى‌نمود . اين دو معنا را شيخ صدوق در معانى الأخبار ص ۸۸ ـ ۸۹ آورده است . احتمال هم دارد حديث بدين معنا باشد : در اين وقت ، به صدور دستور به خواص براى رسيدگى به امور مردم مى‌پرداخت .
3.. فَإِذا أوى إلى مَنزِلِهِ جَزَّأَ دُخولَهُ ثَلاثَةَ أجزاءٍ : جُزءا للّه‌ِِ ، وجُزءا لِأَهلِهِ ، وجُزءا لِنَفسِهِ . ثُمَّ جَزَّأَ جُزأَهُ بَينَهُ وبَينَالنّاسِ ، فَيَرُدُّ ذلِكَ بِالخاصَّةِ عَلَى العامَّةِ ، ولا يَدَّخِرُ عَنهُم مِنهُ شَيئا ، وكانَ مِن سيرَتِهِ في جُزءِ الاُمَّةِ إيثارُ أهلِ الفَضلِ بِإِذنِهِ ، وقَسَمَهُ عَلى قَدرِ فَضلِهِم فِي الدّينِ ، فَمِنهُم ذُو الحاجَةِ ، ومِنهُم ذُو الحاجَتَينِ ، ومِنهُم ذُو الحَوائِجِ معاني الأخبار : ص ۸۱ ح ۱ ، عيون أخبار الرضا عليه‌السلام : ج ۱ ص ۳۱۷ ح ۱ .
