صالح بر کیفیت عمل اثر می‌گذارد و ماهیت آن را ارزشمند‌تر می‌سازد و به تناسب این ارزش افزوده، رحمت و تفضل و پاداش بیشتری را متوجه عامل آن می‌کند.

همچنین، گاهی عمل به دلیل وقوع در زمان یا مکان مقدسی کیفیت بیشتری می‌یابد که به نظر می‌رسد به دلیل تمحض بیشتر عامل در یادکرد آفریدگار باشد و از این رو، خلوص و کیفیت عمل را بالا می‌برد و گستره عمل را افزایش می‌دهد و افزونی پاداش را در پی دارد.

ج. نتیجه عمل (تأثیرگذاری عمل در سرنوشت جامعه و هدایت آن)

در مواردی چون بالا بودن جایگاه اجتماعی انجام دهنده عمل و یا بالا بودن جایگاه عمل به دلیل گستره تأثیرگذاری آن، در حقیقت، ماهیت عمل اتساع می‌یابد و به دنبال آن از پاداش بیشتری برخوردار می‌شود.

بدین ترتیب، روشن می‌گردد که برخی از قواعد یاد شده به تفضل خداوند مربوط است و برخی به انجام دهنده عمل و برخی به خود عمل. در این میان، آنچه مربوط به انسان است، پایبندی به حق در حوزه نظر (ایمان به حق، انجام عمل به خاطر اطاعت و قرب خداوند و اندیشمندی در باره عمل برای رفتار عاقلانه) و عمل است (صبر و انجام عمل صالح هر چند با سختی همراه باشد).

نتیجه

در بررسی متون دینی برای شناخت ساختار پاداش‌دهی به اعمال مشخص می‌گردد که مؤلفه‌های فراوانی در پاداش‌دهی به اعمال، نقش آفرینی می‌کنند. مؤلفه‌هایی چون میزان عقل، ایمان، خلوص نیت، اثر عمل و اهمیت متعلق فعل نقش بسزایی در ساختار پاداش‌دهی دارند. به نظر می‌رسد فراوانی ثواب در برخی موارد، همچون جهاد، زیارت امام حسین _ علیه السلام _ و نماز شب متأثر از مؤلفه‌های یاد شده هستند. در خصوص جهاد، عزاداری و زیارت امام حسین _ علیه السلام _ ، نقش اثر عمل و اهمیت متعلق فعل بسیار هویداست. این امور اثر فراوانی در زنده نگه داشتن دین و سازمان هدایت دارند و امر بزرگی چون نهضت عاشورا با عزاداری و زیارت، زنده می‌ماند تا برای نسل‌های دیگر پرتو افشانی کند. موارد دیگر نیز به گونه‌ای در حوزه مؤلفه‌های دیگر قرار می‌گیرند. بدین ترتیب، پاداش‌دهی به اعمال دارای ساختار ویژه خود است و عواملی در آن نقش آفرینی می‌کنند که در بسیاری از موارد با مؤلفه‌های پاداش‌دهی در سیره عقلا همسو هستند؛ مانند نقش‌آفرینی اثر عمل و اهمیت متعلق عمل؛ چنان که عقلا برای امدادگری که شخص مهم