7 ـ گمراهى

1

امام على عليه‏السلام:

۰.جَليسُ الْخَيْرِ نِعْمَةٌ، جَليسُ الشَّرِّ نِقْمَةٌ؛^۱

۰.همنشين خوب نعمت و همنشين بد، بلا و مصيبت است.

2

امام باقر عليه‏السلام:

۰.وَ مَنْ عَلَّمَ بابَ ضَلالٍ كانَ عَلَيْهِ مِثْلُ اَوزارِ مَنْ عَمِلَ بِهِ وَ لا يُنْقَصُ اُولئِكَ مِنْ اَوزارِهِمْ شَيْئا؛^۲

۰.هر كس باب گمراهى را ياد دهد، گناهان همه كسانى كه بدان عمل كنند، بر او نيز بار مى‏شود، بى آن‏كه چيزى از گناهان آنان كم شود.

3

امام على عليه‏السلام:

۰.اِنَّ مَنْ لا يَنْفَعُهُ الْحَقُّ يَضُرُّهُ الْباطِلُ وَ مَنْ لا يَسْتَقيمُ بِهِ الْهُدى تَضُرُّهُ الضَّلالَةُ وَ مَنْ لا يَنْفَعُهُ الْيَقينُ يَضُرُّهُ الشَّكُّ؛^۳

۰.براستى كه هر كس را حق سود ندهد، باطل زيانش رساند و هر كس به راه هدايت نرود، به كجراهه گمراهى افتد و هر كس يقين، او را سود نبخشد، شكّ زيانش رساند.

4

امام على عليه‏السلام:

۰.لَنْ تَمَسَّكُوا بِعِصْمَةِ الْخَلقِّ حَتّى تَعْرِفُوا الّذى نَبَذَهُ؛^۴

۰.هرگز نمى‏توانيد به دستگيره حق چنگ بزنيد مگر اينكه حق رها كرده را بشناسيد.

5

امام على عليه‏السلام:

۰.لَنْ يَنْجُوَ مِنَ النّارِ اِلاَّ التّارِكُ عَمَلَها؛^۵

۰.هرگز از آتش دوزخ رهايى نمى‏يابيد مگر رهاكننده كارهاى دوزخى.

6

امام على عليه‏السلام:

۰.يا بُنَيَّ، طوبى لِمَنِ انتَفَعَ بِعِلمِهِ، وَاستَمَعَ القَولَ فَاتَّبَعَ أحسَنَهُ، ووَيلٌ لِمَن تَبَيَّنَ لَهُ فَاستَحَبَّ العَمى عَلَى الهُدى؛^۶

۰.فرزندم! خوشا بر كسى كه از دانش خود سود برد و سخنان را بشنود و از بهترينش پيروى كند و بدا بر كسى كه با روشنى [هدايت]گمراهى را برگزيند.

7

امام على عليه‏السلام:

۰.طُوبى لِذِي قَلبٍ سَليمٍ أطاعَ مَن يَهدِيهِ، وتَجَنَّبَ مَن يُردِيهِ... ؛^۷

۰.خوشا به سعادت پاكدلان كه سخن هدايتگر را مى‏پذيرند و از گمراه‏كنندگان مى‏پرهيزند.

8

امام على عليه‏السلام:

۰.أفضَلُ العَقْل مَعرِفَةُ الإنسانِ نَفسَهُ، فمَن عَرَفَ نَفسَهُ عَقَلَ، ومَن جَهِلَها ضَلَّ ؛^۸

۰.برترين خردورزى، خودشناسى انسان است. پس، هركه خود را شناخت خردمند شد و هركه خود را نشناخت گمراه گشت.

9

امام على عليه‏السلام:

۰.ـ في وصيَّتِهِ لابنِهِ الحَسنِ عليه‏السلام ـ: دَعِ القَولَ فيما لا تَعرِفُ، والخِطابَ فيما لَم تُكَلَّفْ، وأمسِكْ عَن طريقٍ إذا خِفتَ ضَلالَتَهُ؛ فإنَّ الكَفَّ عِندَ حَيرَةِ الضَّلالِ خَيرٌ مِن رُكوبِ الأهوالِ ؛^۹

۰.ـ در وصيّت به فرزندش حسن عليه‏السلام ـ فرمود: آنچه نمى‏دانى مگوى و از آنچه وظيفه‏ات نيست گفتگو مكن و از پيمودن راهى كه بيم گمراه شدن در آن را دارى خوددارى كن ؛ زيرا خوددارى از ترس سرگردانىِ گمراهى، بهتر است از فرو رفتن در ورطه هولناك.

10

امام على عليه‏السلام:

۰.ـ في ذِكرِ النبيِّ صلى‏الله‏عليه‏و‏آله ـ: اللّهُمّ أعْلِ عَلى بِناءِ البانِينَ (الناسِ) بِناءَهُ... واحشُرْنا في زُمرَتِهِ غَيرَ خَزايا، ولا نادِمِينَ، ولا ناكِبِينَ، ولا ناكِثِينَ، ولا ضالِّينَ، ولا مُضِلِّينَ، ولا مَفتُونِينَ ؛^۱۰

۰.ـ در ياد كرد از پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله ـ فرمود: بار خدايا! بناى او را بر بناى ديگران بلندى بخش... و ما را با گروه او محشور فرما، در حالى كه نه شرمنده باشيم و نه پشيمان و نه منحرف و نه عهدشكن ونه گمراه و نه گمراه كننده و نه فريفته.