مبنی بر پذیرش این اصل از سوی معصومان _ علیه السلام _ را تأییدی قطعی بر مسأله تقیه میداند.
نقدهای وارد بر این بخش عبارتاند از:
الف. در این بخش بزرگترین اشتباه کلبرگ، مشتق دانستن واژه «تقیه» از «اتّقی» به معنای «ترس از خدا» و ثانوی دانستن معنای اصطلاحی تقیه از این ریشه است؛ در حالی که ریشه «وقی» _ که تقیه از آن اخذ شده و واو آن به تاء تبدیل شده۱ _ به معنای «صیانت» و «نگهداری» است.۲ این معنا در تمام کلماتی از این سه حرف ساخته شده، قابل مشاهده است. در قرآن نیز واژههای مأخوذ از این ریشه به معنای حفظ و نگهداری آمده است؛ مانند: «فَوَقاهُ اللهُ سَیئاتِ ما مَکَرُوا...»؛۳«... وَ مَنْ یوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُولئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ».۴ بنا بر این، محوری دانستن عنصر ترس در واژه تقیه کاملاً اشتباه است. برخی به این اشتباه اشاره کرده و ترس را ملازم معنایی صیانت ذکر کردهاند و نه معنای مطابقی آن.۵ از این توضیح روشن میشود که تقیه لزوماً به معنای ترس نیست.
ب. تعریف اصطلاحی تقیه، از معنای ثانوی این ریشه گرفته نشده است، بلکه این واژه به مانند دیگر کاربردها از ریشه «وقی»، دربردارنده مفهوم صیانت و نگهداری است.۶
کلبرگ در اشتباهی دیگر، معتقد است علمای شیعی به دلیل عدم توجه به معنای اصلی «أتقاکم»، در آیه 13 حجرات، به معنای ترس از خدا و معنای ثانوی آن (معنای اصطلاحی تقیه) دچار ابهام شده و این آیه را به اشتباه، در مورد تقیه دانستهاند؛ اما با توجه به بحث معنایی که بدان اشاره رفت و همچنین توجه به شأن نزولها۷ و مأثورات تفسیری آیه۸ نشان میدهد که مقصود آیه تقوای الهی است. لذا اشاره به تقیه در روایات۹ از باب بطون و پرده برداشتن از لایههای عمیق معنایی است، نه مفهومی ظاهری تا ابهام معنایی
1.. کتاب العین، ج۵، ص۲۳۹.
2.. لسان العرب، ج۱۵، ص۴۰۱.
3.. سوره غافر، آیه ۴۵.
4.. سوره حشر، آیه ۹؛ سوره تغابن، آیه ۱۶.
5.. ده گفتار، ص۱۶.
6.. المفردات فی غریب القرآن، ص۸۸۱.
7.. اسباب نزول القرآن، ص۲۹۵ - ۲۹۶؛ الجامع لأحکام القرآن، ج۱۶، ص۳۴۰ - ۳۴۱.
8.. تفسیر القرآن العظیم، ج۷، ص۳۶۱ - ۳۶۳؛ تفسیر نور الثقلین، ج۵، ص۹۶ - ۱۰۰.
9.. امالی الطوسی، ص۶۶۱.
