المتوکل بن عمیر بن المتوکل روی عن یحیی بن زید بن علی _ علیه السلام _ دعاء الصحیفة. أخبرنا جماعة عن التلعکبری، عن أبی محمّد (الحسن یعرف بـ ) ابن أخی طاهر، عن محمّد بن مطهر، عن أبیه، عن عمیر بن المتوکل، عن أبیه، عن یحیی بن زید. و أخبرنا ابن عبدون، عن أبی بکر الدوری، عن ابن أخی طاهر أبی محمّد، عن محمّد بن مطهر.۱
آنچه در اسناد صحیفه سجّادیه آمده است، عمیر بن متوکل، از پدرش متوکل بن هارون، از یحیی بن زید، صحیفه را روایت می‌کند؛ ولی بنا بر گزارش نجاشی و طوسی، راوی صحیفه از یحیی بن زید، متوکل بن عمیر بن متوکل است.
تفاوت ابتدایی و ظاهری میان آغاز عبارات نجاشی و شیخ طوسی با انتهای عبارات آنان از دید پژوهشگران پنهان نمانده است. از این روی، چندین راه‌حل ارائه کرده‌اند.۲
آنچه از میان راه‌حل‌های ارائه شده پسندیده‌تر است، جای‌گزینی نام جدّ به جای نام پدر است که در گذشته مرسوم بوده است. در نتیجه، سندِ کاملِ متوکل بن عمیر بن متوکل، عن یحیی بن زید را باید چنین بازسازی کرد: «متوکل بن عمیر بن متوکل بن عمیر بن متوکل بن هارون». در حقیقت نامِ پدر هارون _ که پدر متوکل بوده است _ حذف شده است و متوکل به اسم جدّ آمده است و از سویی، متوکل بن هارون بن عمیر بن المتوکل، فرزندی به نام عمیر دارد. اکنون می‌توان سند را چنین بازسازی کرد: «عمیر بن متوکل، عن متوکل بن عمیر بن متوکل بن هارون».
(10) متوکل بن هارون؛ در باره متوکل بن هارون، تنها می‌دانیم که او صحیفه سجّادیه را از یحیی بن زید نقل کرده است و دیدار او با امام صادق _ علیه السلام _ در همین سند آمده است، امّا در کتاب‌های رجالی نامی از وی در زمره شاگردان امام صادق _ علیه السلام _ نیامده است.
برخی از پژوهشگران، بر این باورند که متوکّل لقب عمر بن هارون است و عمر بن هارون از شاگردان امام صادق _ علیه السلام _ است.۳ و ۴
این تصحیف را نمی‌توان پذیرفت؛ زیرا عون بن جریر از عمر بن هارون روایت می‌کند،
1.. الفهرست (طوسی)، ص۴۷۷، ش۷۶۹.
2.. روضة المتقین، ج۱۴، ص۴۱۸؛ معجم الرجال الحدیث، ج۱۴، ص۱۷۷، ش۹۸۴۶؛ قاموس الرجال، ج۸، ص۲۶۳، ش۵۷۱۶؛ دراسة حول الصحیفة، ص۱۷۷.
3.. در چاپ‌‌های قدیمی نجاشی «متوکل بن عمر بن متوکل»، به جای «متوکل بن عمیر بن متوکل» آمده بود. شاید منشأ این نظریه اعتماد به همان چاپ غیر مصحّح باشد.
4.. دراسة حول الصحیفة، ص۱۳۸.
