کار مضاعف و همّت مضاعف در سخن و سيره پيشوايان دين - صفحه 217

من جري في عنان امله، عثر باجله؛
کسي که از پي آرزوهاي بي حساب خود روان گردد، به سوي سقوط و مرگ قطعي لغزيده است. (همان، حکمت ۱۹)

با اين وصف، تکيه کردن بر چنين آرزوهايي، کاري جز حماقت و ابلهي نخواهد بود. امير المؤمنين عليه السلام ميفرمايد:
من الحمق، الاتّکال علي الأمل؛
تکيه کردن بر آرزو، ابلهي و حماقت است. ( غرر الحکم ودرر الکلم، ص ۳۱۲، ح ۷۲۲۶)

بنا بر اين، دل به آرزوهاي طولاني و زياد بستن، برگرفته از فساد عقل است.
حضرت علي عليه السلام ميفرمايد:
کثرة الاماني من فساد العقل؛
آرزوهاي زياد، ناشي از فساد عقل آدمي است. (همان، ص ۶۵، ح ۸۶۱)

از منظر تربيتي و اخلاقي امام علي عليه السلام بهترين داروي شفابخش، ترک آرزوهاي موهوم و منفي است:
انفع الدواء، ترک المني. (همان، ص ۳۱۲، ح ۷۲۱۳)
پيشواي مذهب جعفري امام صادق عليه السلام در حديثي بسيار آموزنده، در وجه افتراق افراد عاقل و جاهل مي‌فرمايد:
العاقل يعتمد علي عمله و الجاهل يعتمد علي أمله؛
عاقل، به کار، سعي و همّت خويش تکيه مي‌کند، ولي نادان، به آمال و آرزوهاي خويشتن متّکي هستد. (همان، ص ۱۵۱، ح ۲۷۸۱)

عوامل توفيق در کار

عوامل گوناگوني وجود دارد که خود، في نفسه و ذاتاً يک ارزش والا و مثبت تلقّي مي‌شوند و نيز نمود عملي آن‌ها، در بستر کار و فعاليت جلوه مي‌کند و کار و تلاش را به گنجينه‌اي ارزش‌مند مبدّل مي‌سازد. در اين بخش، با توجّه به محدوديت نوشتار، به مهم‌ترين عوامل توفيق در کار اشاره مي‌شود.

1. شايسته‌سالاري

يکي از اصول حياتي و سرنوشت‌ساز در عرصه کار و اشتغال بويژه در حوزه حکومت و مديريت جامعه، شايستگي و لياقت در مقام، منصب و حرفه مورد نظر، يعني شايسته‌سالاري است. بي شک اهتمام به شايسته‌سالاري، موجب جلوگيري از ورود و نفوذ افراد سودجو، فرصت‌طلب، فاسد، جاهل و... به عرصه حکومت به عنوان کارگزار

صفحه از 223