فَإِنَّكُمْ أَنْصَارُ اللَّهِ، كَمَا قَالَ‏ اللَّهُ‏ عَزَّ وَ جَلَّ: «وَ كَأَیِّنْ مِنْ نَبِیٍّ قاتَلَ مَعَهُ رِبِّیُّونَ‏ كَثِیرٌ فَما وَهَنُوا لِما أَصابَهُمْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَ ما ضَعُفُوا وَ مَا اسْتَكانُوا»^۱ و...^۲

بی‌تردید، در این گونه موارد باید متن روایت با قرآن تطبیق کامل داشته باشد. بنا بر این، اگر اختلافی با آیات قرآن به چشم آید، باید اصلاح شود. بر این مبنا، برخی از مصححان کتب روایی، هر چند در هیچ نسخه‌ای از آن کتاب، عبارت قرآنی صحیح را نیافته باشند، اقدام به اصلاح متن روایت نموده و در پی‌نوشتْ این تغییر را متذکر شده‌اند.^۳ دیگران به نحوی به توجیه این اختلاف پرداخته‌اند؛ مثل این که احتمال داده‌اند آیه نقل به معنا شده باشد یا این که در قرآنی که نزد ائمه علیهم السلام بوده، آیه به این صورت آمده باشد.^۴

نمونه

کلینی در باب عقل و جهل الکافی روایتی از امام موسی‌بن جعفر علیه السلام نقل می‌کند. در بخشی از این روایت، امام علیه السلام در مذمت «کثیر» و مدح «قلیل» با استشهاد به آیاتی از قرآن می‌فرماید:

۰.وَ قَالَ: «وَ مَنْ آمَنَ‏ وَ ما آمَنَ مَعَهُ إِلَّا قَلِیلٌ»^۵ وَ قَالَ: «وَ لكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لا یَعْلَمُونَ»^۶ وَ قَالَ‏: «وَ أَكْثَرُهُمْ لا یَعْقِلُونَ»^۷ وَ قَالَ: «وَ أَكْثَرُهُمْ لَا یَشْعُرُونَ».^۸

ولی این عبارت اخیر به این شکل در قرآن کریم وجود ندارد. آن چه در قرآن بیان شده، این آیه شریفه است: «أَكْثَرَهُمْ لاَ یَشْكُرُونَ».^۹ می‌توان گفت این عبارت در نتیجه خطای سمع تصحیف شده است. در همین روایت شریف، آیه دیگری از قرآن نقل شده که می‌فرماید: «وَ لَئِنْ سَأَلْتَهُمْ مَنْ نَزَّلَ مِنَ السَّماءِ ماءً فَأَحْیا بِهِ الْأَرْضَ مِنْ بَعْدِ مَوْتِها لَیَقُولُنَّ اللَّهُ قُلِ الْحَمْدُ للهِ بَلْ‏ أَكْثَرُهُمْ‏ لا یَعْقِلُونَ» ^۱۰با این تفاوت که بخش پایانی آیه، به صورت «لا یعلمون»