4. مشايخ

مرحوم كلينى، اساتيد و مشايخ زيادى داشته است كه در بغداد، قم و... از آنها بهره برده و يا نقل حديث كرده است. در كتاب الكافى ، 15339 حديث وجود دارد. بررسى اين اسناد، نشان مى دهد كه كلينى، روايات خود را مجموعا از 34 نفر نقل كرده است. لكن از مجموع روايات فوق، 15284 حديث را فقط از هشت نفر نقل كرده است. اين مشايخ هشت گانه ـ كه 99 درصد احاديث الكافى را نقل كرده اندـ ، به ترتيب كثرت روايت، عبارت اند از:
1. على بن ابراهيم قمى (با 7065 روايت)؛ 2. محمّد بن يحيى العطّار (با 5073 روايت)؛ 3. ابوعلى اشعرى (با 875 روايت)؛ 4. حسين بن محمّد (با 830 روايت)؛ 5. محمّد بن اسماعيل (با 758 روايت)؛ 6. حميد بن زياد (با 450 روايت)؛ 7. احمد بن ادريس (با 154 روايت)؛ 8. على بن محمّد (با 76 روايت). اين آمار، فقط مربوط به رواياتى است كه با عنوان مشايخ كلينى در كتاب الكافى است، نه كلّ روايات الكافى. از مشايخ ديگر كلينى مى توان به ابوبكر حبّال، احمد بن عبد اللّه بن اُميّة، ابو العبّاس، و احمد بن محمّد بن سعيد بن عبد الرحمان همدانى (ابن عقده) اشاره كرد.

5. شاگردان و راويان

مرحوم كلينى، با اين كه از تلاشگران مذهب در عصر خود بوده و رياست فقه اماميه را به عهده داشته است، امّا از اسامى شاگردان او در رى، نامى در كتب تاريخى نيامده است. به هر حال، كلينى در رى، مرجع فتوا و حديث بوده است و اين نكته مى تواند بدين معنا باشد كه در رى، شاگردان زيادى داشته است.
برعكس رى، اسامى شاگردان وى در كوفه و بغداد، در تاريخ آمده است؛ چرا كه در آن جا هم درس و بحث داشته است. نجاشى، از خواندن كتاب الكافى در بغداد خبر مى دهد. از شاگردان وى در آن ديار مى توان به: ابى رافع صيمرى، احمد بن حسين عطّار و احمد بن احمد كاتب كوفى، اشاره كرد.