ح. چگونگى ختم قرآن

انسان، براى استفاده صحيح از هر چيز، لازم است تا طريقه صحيح استفاده از آن را از سازندگان آن وسيله ، جويا گردد. قرآن ، كتابى است كه انسان در مسير زندگانى به راه نمايى هايش نياز دارد و بديهى است كه اين كتاب نيز راه نمايانى مى خواهد تا طريقه استفاده صحيح از آن را به مردم، آموزش دهند. اين مهم را پيامبر خدا و اوصياى ايشان عليهم السلام به عهده دارند. قبلاً در مورد چگونگى تلاوت قرآن سخن گفته شد. ذيل اين عنوان، احاديثى از امامان عليهم السلام نقل مى شود كه در آنها، آن بزرگواران در مورد ختم قرآن، سخن گفته اند. ائمّه عليهم السلام اصحاب را به منظور تدبّر بيشتر در قرآن، به كُندخوانى آن، ترغيب نموده اند.

ط. آثار و فضايل قرآن

برخى آيات و سوره هاى قرآن، واجد خصوصياتى فوق العاده اند كه كسى جز معصومان عليهم السلام از آنها اطّلاع ندارند. اين خصوصيات خارق العاده در بين مردم، با عنوان ويژگى ها يا فضيلت هاى آيات و سوره ها شناخته شده اند.
عامربن عبد اللّه بن براعه، از امام صادق عليه السلام نقل كرده كه فرموده است:
ما من عبد يقرأ آخر الكهف إلّا تيقّظ فى السّاعة الّتى يريد؛ هيچ كس نيست كه آخر سوره كهف را بخواند، جز اين كه در هر ساعتى كه بخواهد، از خواب بيدار مى شود.

ى. شأن نزول بعضى از آيات و سوره ها

آيات و سوره هاى قرآن، داراى شأن نزول يا به عبارتى ، اسباب نزول هستند كه يا در پاسخ سؤالى از پيامبر صلى الله عليه و آله بوده و يا در مورد شخص يا گروه خاصّى است و يا درباره حوادث و رويدادهاى مهمّى كه در جامعه اسلامى اتّفاق افتاده، نازل گرديده است. در اين زمينه، كتاب هايى به رشته تحرير در آمده اند كه لباب النقول فى أسباب النزول سيوطى، از آن جمله است كه در آن، شش فايده براى شناخت «أسباب النُّزول» مطرح شده است. وى، ذيل عنوان «فايده چهارم» ـ كه شايد بتوان آن را مهم ترين فائده ذكر كرد ـ واقف شدن و اطّلاع يافتن بر معناى آيه و از ميان رفتن شك و ترديد را مطرح مى كند. بنا بر اين، علم به سبب نزول آيه، باعث جلوگيرى از تفسير نادرست آيه مى گردد. به سبب اهمّيت اين امر، معصومان عليهم السلام گه گاه در سخنان خود، شأن نزول آيات را بيان مى كردند تا مردم در فهم و تفسير آيات، دچار شبهه و گم راهى نشوند.
نگارنده، در پايان بخش دوم، آورده است: «آنچه آورديم، گزيده اى از روايات كافى درباره قرآن بود كه سيماى كلام ائمّه درباره قرآن را نشان مى داد ؛ امّا لازم به ذكر است كه غير از روايات مطروحه، روايات ديگرى نيز درباره قرآن در كافى وارد شده است (روايات مربوط به تحريف قرآن)، كه به عقيده بزرگان، غير قابل پذيرش است».
بررسى اين نمونه روايات، در بخش آخر خواهد آمد.