علامه مجلسى و مرآة العقول - صفحه 259

حسن كالصحيح، مجهول على المشهور، مرفوع او ضعيف وموثق كالصحيح بهره مى گيرد.
بديهى است وقتى تعبيرهايى از قبيل ضعيف على المشهور و يا مجهول على المشهور را به كار مى برد، باور مشهور را نمى پذيرد. در اين صورت، گاه تصريح مى كند كه نظر وى با نظر مشهور مخالف است و نظر خود را روشن بيان مى كند و گاه رأى خويش را بيان نمى كند. در مواردى كه نظر خود را بيان نمى كند، به تعبيرهاى يادشده اكتفا مى كند و در ديگر موارد، از تعبير ضعيف على المشهور و معتبر عندى و يا ضعيف على المشهور و ربّما يعدّ موثقا بهره مى گيرد.
مواردى كه مرحوم مجلسى نسبت به رأى مشهور نظر دارد، با توجّه به تعداد راويان موارد زيادى نيست؛ ولى با نظر به اين كه آنان راويان پرحديث هستند، احاديث زيادى در قلمرو اختلاف رأى وى با مشهور قرار مى گيرد. اشخاصى كه مجلسى حديث آنان را بر خلاف نظر مشهور معتبر مى داند، عبارت اند از:

1. روايت نوفلى از سكونى

حسين بن يزيد نوفلى و اسماعيل بن ابى زياد سكونى، هيچ كدام توثيق خاصّ ندارند و نوفلى از سوى بعضى از عالمان قمى متهمّ به غلو شده است؛ ۱ گرچه روايات منقول از طريق وى نشانى از غلو ندارند. و سكونى از عامه است مشهور رجاليون به علّت فقدان توثيق خاص، روايات اين دو راوى را توثيق نمى كنند و پاره اى ديگر به علل گوناگون و از جمله وقوع اين دو راوى در اسناد كامل الزيارات، توثيق عام مى كنند ۲ و آن دو را موثق مى شمارند.
مجلسى اين دو راوى را موثق مى شمارد و از اين طريق، تعداد زيادى از روايت ها معتبر مى گردند.

1.رجال طوسى، ص ۳۷۳، منشورات الرّضى، قم .

2.ابن قولويه در مقدمه كتاب خود مى نويسد: «لكن ما وقع لنا من جهة التفات من اصحابنا ـ رحمهم اللّه برحمته ـ ولا اخرجت فيه حديثا روى عن الشذاذ من الرجال، يؤثر ذلك عنهم عن المذكورين غير المعرفين بالرواية المشهورين بالحديث والعلم. (كامل الزيارات، ص ۳۷، نشر الفقاهة) پاره اى از دانشوران بر اساس همين گفته، تمام رجالى را كه در سلسله اسناد روايت هاى كامل الزيارة واقع شده اند، موثق مى دانند و اين كلام ابن قولويه را نوعى توثيق عام مى شمارند.

صفحه از 274