نگاهى به گفت‏وگوى «در عرصه روايت و درايت حديث» - صفحه 492

صرف نظر از سند آنها، قرائن قطعى بر صحت آنها وجود دارد، در محيطى كه نشر فضائل خاندان عصمت و طهارت چوبه دار را به همراه خود داشته است بديهى است كه اگر روايتى در مدح اين خانواده آن هم از كسى كه خود سنى است نقل شود قطعا روايتى صحيح است. ۱ بعد از ذكر اين چند نكته، در مورد مسائل مطروحه در مصاحبه عرض مى شود كه:
اولاً: در كتاب اخبار موضوعه ملاعلى قارى در ضمن احاديث مجعوله، حديث فضايل سور را ذكر مى كند. ۲ از دقت در تعبير و تعليل او روشن مى شود كه مرادش حديث مفصل ابى بن كعب است كه در فضايل تك تك سوره هاى قرآن وارد شده است و يا احاديث مانند آن در كشف الخفاء نيز، اين گونه احاديث را انكار مى كند ولى 9 حديث از اين باب را استثناء مى كند و حكم به صحت آنها مى نمايد. ۳
بنابراين بر خلاف نقلى كه در مصاحبه آمده است عجلونى به مجعول بودن تمام روايات اين فصل حكم نمى كند.
ثانيا: دليلى كه در اين كتب بر مجعول بودن اين روايات آورده اند (= اعتراف خود حديث تراش) بر فرض صحت تنها شامل حال حديث ابى و احتمالاً چند حديث ديگر مى شود و اگر بر فرض روايات ديگر صحيح هم نباشد نمى توان آنها را مجعول شمرد بلكه مجعول بودن همچنان كه خود مؤلفين اين كتب بدان اعتراف دارند ـ ، ۴ احتياج به دليل دارد. گذشته از اين، راويان روايتى كه مجعول بودن روايت ابى را ثابت مى كند نيز ناشناخته اند. ۵ بنابراين حكم به جعلى بودن حتى روايت ابى هم ممكن نيست.

1.دلائل الصدق، ج ۱، صفحه اول مقدمه.

2.الاسرار المرفوعة فى الاخبار الموضوعة، قارى ملاعلى بن محمد، دارالامانة و مؤسسه الرساله، بيروت ۱۳۹۱ق، ص ۴۷۵.

3.كشف الخفاء، ج ۲، ص ۵۵۸، ۵۶۴.

4.اخبار موضوعه، ص ۷۳ ۷۴؛ كشف الخفاء، ج ۱، ص ۸.

5.تدريب الراوى فى شرح تقريب النواوى السيوطى جلال الدين عبدالرحمن بن ابى بكر، المكتبه العلميه، مدينه منوره، ۱۳۷۹ق، ص ۱۸۹ و ۱۹۰. در اين كتاب متذكر شده است كه احاديثى در مورد فضائل سوره هايى چند، وارد شده است كه بعضى صحيح و بعضى حسن و بعضى ضعيف غير مجعول مى باشد.

صفحه از 494