مناجات عارفان: جستارى در چيستى و گستره معرفت خدا (4)

نشریه : ماهنامه معرفت

نویسنده : پديدآورنده : محمد تقی مصباح یزدی

چکیده :

اين مقاله به بررسى امكان معرفت خدا مى پردازد. در آموزه هاى دينى، سفارش هايى درباره لزوم شناخت خدا از طريق راه هاى انفسى و آفاقى مطرح شده است. با اين حال، همواره افراط و تفريط هايى در اين زمينه صورت گرفته است. واقعيت امر اين است كه شناخت خداى متعال با دو علم حضورى و حصولى امكان دارد. به تصريح برخى متكلمان و فلاسفه، كنه ذات خدا را نمى توان با علم حصولى شناخت، اما در اينكه علم حضورى انسان به كنه ذات و صفات الهى تعلق مى گيرد بايد گفت: هرچند با استفاده از آيات و روايات ثابت مى شود كه انسان ها مى توانند علم حضورى به خدا داشته باشند، با اين حال هيچ كس حتى اشرف مخلوقات يعنى پيامبر گرامى صلى الله عليه و آله نيز نمى توانند عالم به كنه ذات و صفات خدا باشند؛ زيرا لازمه علم به كنه ذات، احاطه وجودى بر خداوند است و احاطه موجود محدود بر موجود نامحدود و نامتناهى محال است.