
در ضمن، تعداد زنان راوي و محدّث نيشابوري نيز كه از منابع استخراج كردهايم، 43 نفر بوده است. ۱
زنان راوي و محدّث نيشابوري
مهمترين مسألهاي كه ميتواند نقش زنان را در خدمت به حديث و نشر آن روشن سازد، ميزان حضور آنان در سلسلة اسناد و نقل احاديث است. براي اين منظور، بررسي دقيق كتب روايي، تاريخي و تفسيري ضروري است؛ چنان كه بايد اين بررسيها در دو حوزة منابع اهل سنّت و شيعي صورت پذيرد.
امّا در مورد حوزة حديثي نيشابور، ذكر اين نكته قابل توجه است كه نه تنها تعداد راويان و محدّثان مردِ شيعه و اهل سنّتِ نيشابوري نسبت به بسياري ديگر از مراكز حديثي بيشتر است، بلكه همين وضعيّت تا حدودي نسبت به تعداد زنان راوي و محدّث نيز صادق است؛ به عنوان نمونه، براي شناسايي زنان راوي و محدّث در قرن ششم، دو اثر مستقل در دسترس است؛ يكي كتاب التحبير في معجم الكبير، اثر ابوسعيد عبدالكريم بن محمد سمعاني (506 ـ 562ق) و ديگري كتاب السنّة النبويّه في القرن السادس الهجري، اثر دکتر محمود الديک. بر اساس اين دو كتاب (البتّه نميتوان اين دو اثر را جامع اسامي تمامي زنان محدّث دانست، ولي تا اندازهاي ميتوانند واقعيّت تاريخي آن دوره را گزارش كنند)، تعداد راويان و محدّثان زن، در شهرهاي مختلف به اين صورت است:
1. اصفهان، 41 نفر،
2. نيشابور 16 نفر،
3. بغداد 10 نفر،
4. مرو 6 نفر،
5. دمشق و سرخس 3 نفر،