5. مفاهيم و ترکيبات مشترک
گونه‌اي ديگر از ارتباط تفسيري قرآن و صحيفه، مفاهيم مشترک آنهاست. انس امام سجاد با قرآن سبب شد تا ترکيبات و مفاهيم صحيفه پرتوي از قرآن باشد؛ براي نمونه، مفاهيمي مانند استدراج ۱ ، املا ۲ ، مرصاد ۳ ، فتنه ۴ و... تنها نمونه‌هايي از پيوند قرآن و صحيفة سجاديه است. مهم‌تر از آن، ترکيباتي است که در نگاه نخست براي خواننده پرسش‌آفرين است؛ براي نمونه، ترکيب واژه «اراده» با واژه«فتنه» و يا«سوء» است. آيا مي‌توان به خداوند نسبت داد که در باره گروهي فتنه و يا آسيبي را اراده فرموده است؟ در دعاي امام سجاد آمده است:
وَ إِذَا أَرَدْتَ بِقَوْمٍ فِتْنَةً أَوْ سُوءاً فَنَجِّنِي مِنْهَا لِوَاذاً بِكَ.
با دقت در آيات قرآن در مي‌يابيم که اين هر دو ممکن است و خداوند نيز از همين ترکيب استفاده فرموده است.
وَ مَنْ يرِدِ اللهُ فِتْنَتَهُ فَلَنْ تَمْلِكَ لَهُ مِنَ اللهِ شَيئاً. ۵
و يا:
وَ إِذا أَرادَ اللهُ بِقَوْمٍ سُوْءاً فَلا مَرَدَّ لَهُ وَ ما لَهُمْ مِنْ دُونِهِ مِنْ والٍ. ۶
بنا بر اين در منطق قرآني هيچ کس نمي‌تواند در برابر اراده خداوند بايستد و از همين روي، امام در دعاي خود، راه رهايي را پناه بردن به خداي تعالي مي‌داند.
رفع يک تعارض ظاهري
آخرين نکته در بررسي رابطه قرآن و صحيفه، عبارت‌هايي از صحيفه است که در نگاه نخست، با آيات قرآن سازگار نيست. يکي از مواردي که در ظاهر دعاي امام با آيه قرآن ناسازگار است، دعاي 46 است:
رِزْقُكَ مَبْسُوطٌ لِمَنْ عَصَاكَ.۷
امام در اين دعا روزي خداوند را بر گناهکاران فراگير مي‌داند، در حالي که قرآن روزي را مقدر و با اندازه مي‌داند که اگر فراگير شود، سرکشي پديد آورد:
1.الصحيفة السجادية، دعاي ۴۷.
2.همان، دعاي ۴۷.
3.همان، دعاي ۲۰.
4.سوره مائده، آيه ۴۱.
5.سوره رعد، آيه ۱۱.
6.الصحيفة السجادية، دعاي ۴۶.
