انعکاس مفاهيم قرآنی علم، نور و بصيرت در روايات اسلامی - صفحه 13

انعکاس پيام‌هاي قرآن در روايات اهل بيت عليهم السلام

1. علم و آگاهي، معيار ارزيابي انسان

نخستين پيامِ تأکيد قرآن، بر بداهتِ همسان نبودن عالم و جاهل معيار بودن علم و آگاهي در
ارزشيابي انسان است. بنا بر اين، رواياتي که با صراحت اين معنا را بيان کرده‌اند، ريشه در اين آيه دارند؛ مانند:
آنچه از پيامبر صلي الله عليه و آله نقل شده که فرمود:
أکثرُ النّاس قيمةً أکثرُهُم عِلماً، واقلُّ النّاسِ قيمةً أقلُهُم عِلماً؛۱
با ارزش‌ترين مردم، دانشمندترين آنهاست و کم ارزش‌ترين مردم، نادان‌ترين ايشان.

و نيز:
و أفضَلَکُم أفضَلَکُم معرفة؛۲
و برترين شما، کسي است که شناخت فزون‌تري دارد.

و از امير مؤمنان عليه السلام نقل شده:
قيمةُ کُلَّ امري ما يعلَمُهُ؛۳
ارزش هر انسان، [به] چيزي است که مي‌داند.

و نيز:
فإنَّ قيمَةُ کُلَّ امري ما يعلمُ؛۴
چرا که ارزش هر انسان، چيزي است که مي‌داند.

و نيز:
قيمةُ کلَّ امري ما يحسنُ؛۵
ارزش هر انسان، [به] چيزي است که نيک مي‌داند.

گفتني است که مضمون اين روايات هماهنگ با قرآن و موازين عقلي است و از اين رو، پذيرفتن آنها نيازي به ارزيابي سند ندارد.

1.من لا يحضره الفقيه، ج۴، ص۳۹۴.

2.بحار الأنوار، ج۳، ص۱۴.

3.منية المريد، ص۱۱۰.

4.غرر الحکم، ش ۶۸.

5.بحار الأنوار، ج۱، ص۱۸۲.

صفحه از 20