انعکاس پيامهاي قرآن در روايات اهل بيت عليهم السلام
1. علم و آگاهي، معيار ارزيابي انسان
نخستين پيامِ تأکيد قرآن، بر بداهتِ همسان نبودن عالم و جاهل معيار بودن علم و آگاهي در
ارزشيابي انسان است. بنا بر اين، رواياتي که با صراحت اين معنا را بيان کردهاند، ريشه در اين آيه دارند؛ مانند:
آنچه از پيامبر صلي الله عليه و آله نقل شده که فرمود:
أکثرُ النّاس قيمةً أکثرُهُم عِلماً، واقلُّ النّاسِ قيمةً أقلُهُم عِلماً؛۱
با ارزشترين مردم، دانشمندترين آنهاست و کم ارزشترين مردم، نادانترين ايشان.
و نيز:
و أفضَلَکُم أفضَلَکُم معرفة؛۲
و برترين شما، کسي است که شناخت فزونتري دارد.
و از امير مؤمنان عليه السلام نقل شده:
قيمةُ کُلَّ امري ما يعلَمُهُ؛۳
ارزش هر انسان، [به] چيزي است که ميداند.
و نيز:
فإنَّ قيمَةُ کُلَّ امري ما يعلمُ؛۴
چرا که ارزش هر انسان، چيزي است که ميداند.
و نيز:
قيمةُ کلَّ امري ما يحسنُ؛۵
ارزش هر انسان، [به] چيزي است که نيک ميداند.
گفتني است که مضمون اين روايات هماهنگ با قرآن و موازين عقلي است و از اين رو، پذيرفتن آنها نيازي به ارزيابي سند ندارد.
1.من لا يحضره الفقيه، ج۴، ص۳۹۴.
2.بحار الأنوار، ج۳، ص۱۴.
3.منية المريد، ص۱۱۰.
4.غرر الحکم، ش ۶۸.
5.بحار الأنوار، ج۱، ص۱۸۲.