نظام حقوق و تكاليف در روابط اجتماعى از ديدگاه اسلام بر اساس رساله ‏الحقوق و نامه امام سجّاد عليه ‏السلام

نشریه : ماهنامه معرفت

نویسنده : پديدآورنده : اسماعیل صابر کیوج

چکیده :

انسان موجودى اجتماعى است. زندگى در اجتماع و روابط اجتماعى به تزاحم منافع و اراده ‏هاى افراد منجر مى ‏شود. براى حل اين مسئله، به يك نظام جامعى نياز است كه حقوق و تكاليف افراد را در رفتار و ارتباط با ديگران مشخص كند. اسلام نيز در باب مسئله حقوق و تكاليف اجتماعى، نظرى خاص دارد. يكى از شيواترين و جامع ترين عبارات در اين باب، مربوط به كلام امام سجّاد عليه ‏السلام در رسالة الحقوق و نامه ايشان به برخى شيعيان است. پژوهش حاضر با توجه به كلام آن امام، سعى دارد نظامى از حقوق و تكاليف در روابط اجتماعى معرفى كند كه راهگشاى ما در كشف ديدگاه اسلام باشد.
در اين پژوهش از روش اسنادى و تحليل متن دو روايت استفاده شده است. براساس يافته ‏هاى اين تحقيق بايد گفت كه بين حق و تكليف رابطه همبستگى وجود ندارد، همچنين امامت و تدبير، سپس رعيت بودن و بعد خون و خويشاوندى به ترتيب مهم‏ترين حق‏ ها هستند و ساير حقوق در مراتب پايين‏تر قرار دارند.