مولاه» ^۱ يا در اصل و معناي «نحن معاشر الأنبياء لانورث» ^۲ و اگر ابن عباس به سنت نيز محاجه مي‌‌کرد، باز امکان عدم اقناع خوارج وجود داشت.
ادعاي ابن أبي الحديد که ابن عباس به قرآن احتجاج نکرد، همچنان که ملاحظه شد، با گزارش‌هاي ديگري که تصريح دارند ابن عباس به قرآن و سنت با آنان محاجه کرد، در تعارض است.
4 . اخذ به همه وجوه در صورت عدم تعارض(نظريه امثال سيوطي).
ظاهراً در اکثر تفاسير، چنين شيوه‌اي کم و بيش مرسوم است و سعي مي‌‌شود حداکثر اقوال مربوط نسبت به تفسير يک لفظ يا آيه‌اي استقصا شده و کنار هم آورده شود، هر چند برخي از مفسرين با اين وجود، نسبت به يک يا چند قول از ميان اقوال متعددي گرايش بيشتر نشان داده و فقط آنها را ذکر نموده يا مورد ترجيح قرار مي‌‌دهند.

نتيجه‌

احاديث وجوهيه که معمولاً براي اثبات چند معنايي بودن قرآن و جواز اخذ به معاني مختلف آن، بدان به عنوان احاديثي معتبر از معصوم عليه السلام استناد مي‌‌شود،
الف. حداکثر موقوف هستند؛
ب. در منابع مهم حديثي و امهات حديثي ذکر نشده‌اند؛
ج. از طرق شيعه نيستند؛
د. برخي از آن احاديث هر چند چند معنايي بودن قرآن را ثابت مي‌‌کند امّا از سويي ديگر، به عدم اخذ به معاني مختلف آن دلالت دارند يا چند وجه بودن قرآن را امري ناخوشايند دانسته‌ و آدمي را به توقف يا احتياط شديد دعوت مي‌‌کنند؛
ه . انتساب برخي از احاديث به صاحبانشان سخت محلّ ترديد است.
از اين رو، مي‌‌توان گفت که اين نوع احاديث چندان تکيه‌گاهي مطمئني براي اثبات چندوجهي بودن قرآن و اخذ به وجوه مختلف قرآن به عنوان قول معصوم عليه السلام نيستند. هر چند، حداقل چند معنايي بودن يا چند معنايي شدن قرآن امري بديهي و غيرقابل ترديد است.

کتابنامه

ـ الإتقان في علوم القرآن، عبدالرحمن بن ابي بکر سيوطي، تحقيق: سعيد مندوب، بيروت: دار الفکر، 1416ق.
ـ الاحکام، علي بن محمد ابن حزم، القاهرة: مطبعة العاصمة، بي‌تا.
ـ الأصول الأصيلة، فيض کاشاني، ايران: سازمان چاپ دانشگاه، 1390ق.
ـ الأعلام، زِرِکلي خير الدين بن محمود، بيروت: دارالعلم للملايين، 1980م.