نتيجه

در دوره حضور ائمه(، صرف نظر از ابي شعبه ـ كه در شمار حلبيان ذکر شد ـ تعداد سيزده نفر از راويان را مي توان يافت كه متعلق به اين دوره‌اند و نه تن آنها از خاندان مشهور ابي شعبه هستند. مدت حضور آنها بيش از يک قرن بوده؛ يعني از اواخر قرن اول، در زمان امام باقر عليه السلام تا پايان قرن دوم، نزديک شهادت امام رضا عليه السلام.
پس از عصر ائمه (، اولين آثار تشيع در منطقه حلب به اوايل قرن چهارم، يعني دوره حكومت سيف الدوله حمداني (303 ـ 356ق) باز مي‌گردد، كه در اين قرن به دو شخصيت برمي‌خوريم: حسن بن احمد ابن صالح همداني سبيعي و زهره بن حسن بن زهره حسيني علوي، جد ابو المكارم سيد بن زهره.
گرچه دوره حكومت حمدانيان كوتاه بود و به قرن پنجم نرسيد، اما ظاهراً شكوفايي علمي و مذهبي تشيع در اين منطقه در قرن پنجم آغاز شد و شش نفر از عالمان شيعه در اين دوره ظهور نمودند، كه ابوالصلاح حلبي، از بزرگ‌ترين فقيهان حلب در ميان آنهاست.
قرن ششم را مي‌توان اوج شكوفايي حديث شيعه در حلب دانست؛ چرا كه دوازده نفر از محدثان شيعه را در خود جاي داده است، بويژه سيد ابوالمكارم حمزه بن علي بن زهره، از بزرگ‌ترين عالمان و فقيهان شيعه حلب در اين دوره بوده است.
از قرون هفتم و هشتم، حضور عالمان و محدثان شيعه كم‌ رنگ‌‌تر شده است؛ به اين معنا كه تعداد آنها به شش و هفت نفر در هر يک از اين دو قرن كاهش مي‌يابد. ودر قرن نهم تنها دو تن از محدثان شيعه متعلق به اين منطقه هستند.
بجز اينها تعداد ده نفر ديگر منسوب به حلب يافت شده‌اند، اما زمان حيات آنها را به دست نيامد، پس از قرن نهم نيز، به فقيه يا محدثي با نام حلبي يافت نشد.

كتابنامه

ـ اختيار معرفة الرجال، شيخ طوسي، قم: مؤسسه آل البيت لاحياء التراث، 1404ق.
ـ الاربعون حديثاً، شهيد اول، قم: مؤسسة الامام المهدي، 1407ق.
ـ الاستبصار، شيخ طوسي، تهران: دار الكتب الاسلامية،1363ش، چهارم.
ـ اعيان الشيعة، سيد محسن امين، بيروت: دار التعارف للمطبوعات.
ـ امل الآمل، شيخ حر عاملي، بغداد: مكتبة الاندلس.
ـ بحارالأنوار، علامه مجلسي، بيروت: مؤسسة الوفاء ـ دار احياء التراث العربي،1403ق/ 1983م، دوم.
ـ البداية والنهاية، ابن كثير، بيروت: داراحياء التراث العربي، 1408ق، اول.
ـ بصائر الدرجات، محمد بن حسن صفار، تهران: منشورات اعلمي، 1404ق/1362ش.
ـ بغية الطلب في تاريخ حلب، عمر بن احمد بن عديم، بيروت: دار الفكر.
ـ تاج العروس، الزبيدي، بيروت: دار الفكر للطباعة والنشرو التوزيع، 1414ق/1994م.