اصحاب امام کاظم عليه السلام بوده است؛ ^۱ لذا سندي که وي در آن ذکر شده، سند محکمي است. نجاشي نيز اين روايت را با پنج واسطه نقل مي‌کند. ^۲ در اين روايت، قبل از اين که در مورد حقوق مختلف مطلبي بيان کند و به ذکر تک تک حقوق بپردازد، مطالبي در مورد حقوق و ماهيت آن بيان مي‌کند و پس از آن به ذکر حدود پنجاه نوع حق مي‌پردازد که از حق پدر، مادر معلم، عبادات، همسايه، همنشين و... شروع مي‌شود و به حقّ مسئول و اهل ذمّه ختم مي‌شود. ^۳ بر اين رساله موجز، با توجّه به اهمّيت بالاي آن، شروح و ترجمه‌هاي گوناگون نوشته شده است. ^۴

کتاب النوادر

نوادر عنواني کلّي است که بر تعدادي از آثار علما در چهار قرن اوّل هجري اطلاق مي‌شود. در نوادر، بيشتر روايات غير مشهور يا مطالبي که مشتمل بر احکام غير متداول ميان علماست و يا سخنان استثنايي و رواياتي که جبران کننده و مکمّل مطالب پيشين نويسنده است، يافت مي‌شود. ^۵ النوادر ابوحمزه هم از اين قاعده مستثنا نيست. ^۶

ردّيه ^۷

يکي از آثار ابوحمزه ـ که به دست ما نرسيده ـ رساله‌اي است که او و ابوخالد واسطي ^۸ در ردّ عقايد باطل مخالفان نوشته‌اند. آن دو در اين باره گويند: «رساله‌اي را در ردّ مخالفان نوشتيم و پس از اتمام،آن را به مدينه برده تا از نظر معلّم ما، امام باقر عليه السلام بگذرد که اگر احياناً اشکالي داشته باشد، با تذکّر حضرت بر طرف نماييم. موقعي که به مدينه آمديم و به خدمت امام عليه السلام مشرف شديم، حضرت را از آن کتاب مطّلع ساختيم. امام عليه السلام ضمن ترغيب و تشويق ما فرمود: «بسيار کار شايسته‌اي کرديد و سعي و کوشش شما ارزنده است». بعد امام فرمود: آيا اين کتاب را به زيد ارائه داده‌ايد؟ گفتيم: خير. فرمود: آن را در حضور او بخوانيد. آن گاه ببينيد نظر او چيست. ما طبق دستور امام عليه السلام به حضور زيد رسيديم و وي را از جريان کتاب مطّلع ساختيم. او فرمود: آنچه نوشته‌ايد، بخوانيد ببينم چيست؟ .ما آن را تا آخر خوانديم. گفت: بسيارخوب زحمت کشيده‌ايد و کوشش فراوان کرده‌ايد، امّا اين نوشته مايه شکست شماست. آن گاه او يکي پس از ديگري مطالب ما را ردّ کردند. به خدا قسم ما نمي‌دانيم از چه تعجب کنيم؟ آيا از اين که گويي کتاب را يکباره حفظ کرد يا از ردّ مستدلّ او. آن گاه، ايشان راه استدلال و شيوه بحث و بيان مطالب را راهنمايي فرمود و رويه ردّ مخالفان را به شکل درست به ما نشان دادند. بعد از اين مجلس، باز خدمت امام باقر