چهره ديگرى كه بر قلّه اين دوران فروزان است ، دانشور نامى «سعد بن عبد اللّه » است . بعضى معتقدند كه او به محضر امام عسكرى عليه السلام شرفياب گرديد ؛ امّا برخى ديگر ، اين ديدار را تكذيب مى كنند . ^۱ او در سال 299 يا 301 ق ، رحلت كرد . از وى كتاب هاى فراوانى برجاى مانده است .
از جمله ستارگان اين بام ، «محمّد بن حسن صفّار قمى» است . نجاشى ، در شرح حالش مى نويسد : او سيماى تابناك حوزه حديثى قم و بسيار جليل القدر است . وى در سال 290 ق ، رحلت كرد . ^۲
در تبيين حوزه حديثى قم ، دانشوران حديثى و بزرگواران اين حوزه ، تعريف خواهند شد . قم در زمان امام حسن عسكرى عليه السلام ، كانون فرهنگ شيعى است . از اين رو ، مردم به بهانه هاى مختلف ، از پرداخت ماليات به دولت بنى عباس ، امتناع مى ورزيدند . ^۳
از سوى ديگر لطف و احسان امام نسبت به مردم قم ، فراوان بود . در نامه اى كه آن حضرت براى مردم قم و آبه نوشت ، از خداوند متعال براى اهل قم ، آرزوى رحمت و عمر طولانى و رشد و هدايت نمود .
همچنين امام عسكرى عليه السلام نامه اى با مضامين عالى براى مردم قم ارسال داشتند و در پرتو دعاى خود ، آنان ، گذشتگان و آيندگانشان را مشمول لطف خويش قرار دادند و زندگى سرشار از صفا و معنويت را در سايه سار هماى امامت و عترت هادى ، در پيمودن راه راستى و پارسايى ، براى آنان خواستار شدند . ^۴