كند و گاهى صدر سند را حذف كرده است. ۱
الكافى در هشت مجلّد طبع شده است. دو جلد اوّل آن (اصول)، به عقايد، دعا و فضائل القرآن اختصاص دارد. مجلّد سوم تا هفتم، درباره فروع و احكام عملى است و مجلّد هشتم (روضه) حاوى سيره و گزاره هاى تاريخى است. هر يك از مجلّدها شامل چندين كتاب، و هر كتاب، مشتمل بر ابواب متعدّد است. يكى از ويژگى هاى سبك كلينى در الكافى ـ كه تفاوت آن را با آثارى همچون الاستبصار و تهذيب الأحكام، برجسته مى كند ـ ، خوددارى الكافى از ذكر احاديث معارض است. وى به ذكر رواياتى بسنده مى كند كه به مثابه دليل براى عنوان باب اند و حكم فتوا را دارند. ۲ اين شيوه، به هيچ روى نمى تواند خالى از انديشه اصولى و اجتهادگرايىِ يك محدّث باشد؛ زيرا گزينشگرى و طبقه بندى احاديث، موقوف به اجتهادگرى و گاه توزين كلامى آنهاست.
همچنين خالى بودن الكافى از برخى ابواب فقه، مانند «باب الخمس» و «باب الوكالة» نشانگر آن است كه وى بر اين باور نبوده است كه بايد هر خبر و اثرى را بدون گزينش و توزين ميان روايات آورد و در جوامع روايى گنجاند. اين شيوه، به هيچ روى، با روش اخبارى ها سازگار نيست. او خود در مقدّمه كتاب، خطاب به كسى كه خواستار تأليف الكافى شده است، به گونه اى سخن مى گويد كه نشان از اهتمام او در جمع آورى احاديث، به شيوه اهل اجتهاد است و اين كه در انتخاب روايات، گشاده دستى نكرده و به غث وسمين آنها توجه داشته است. ۳
يكى از فرصت هاى كلينى براى اجتهاد و نظرورزى در مباحث دينى، عنوان هايى است كه براى ابواب الكافى انتخاب مى كرده است، مانند:
1.همان جا .
2.ر.ك: تاريخ تدوين حديث و جوامع حديثى، ص۱۷۵ .
3.الكافى، ج ۱، ص ۹ (مقدمه عربى) .